ГІСТАРЫЯГРАФІЯ ГІСТОРЫІ СУДОВЫХ УСТАНОЎ НА ТЭРЫТОРЫІ БЕЛАРУСІ Ў КАНЦЫ XVIII – ПЕРШАЙ ПАЛОВЕ XIX СТАГОДДЗЯ

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

І. Г. ГУШЧЫНСКІ

Аннотация

Аналізуецца гістарыяграфія гісторыі судовых устаноў на тэрыторыі Беларусі ў канцы XVIII – першай палове XIX ст. Зроблена выснова, што ў дастаткова поўнай ступені на падставе галоўным чынам заканадаўчых актаў раскрыта судаўладкаванне і яго эвалюцыя на працягу разглядаемага перыяду, паказаны асаблівасці палітыкі розных расійскіх манархаў адносна судова-прававой сферы краю, выяўлена месца і роля мясцовага дваранства ў фарміраванні кадравага складу судовых органаў. Па-рознаму ў гістарыяграфіі трактуюцца і ацэньваюцца такія аспекты, як спроба Кацярыны ІІ укараніць на тэрыторыі Беларусі расійскі судова-адмінстрацыйны лад у канцы XVIII ст., пераўтварэнні ў судовай сістэме пры Паўле І, эфектыўнасць выкарыстання Статута ВКЛ 1588 г. ва ўмовах ХІХ ст., значэнне яго скасавання Мікалаем І для якасці правасуддзя краю і некаторыя інш. Недастаткова раскрытымі і, адпаведна, перспектыўнымі для далейшага даследавання бачацца наступныя праблемы: роля судовых органаў у сацыяльна-эканамічным развіцці, стасункі паміж судовымі ўстановамі і адміністрацыйнай уладай, функцыянаванне інстытута адвакатуры ў дадзены перыяд.

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Как цитировать
ГУШЧЫНСКІ, І. Г. (2017). ГІСТАРЫЯГРАФІЯ ГІСТОРЫІ СУДОВЫХ УСТАНОЎ НА ТЭРЫТОРЫІ БЕЛАРУСІ Ў КАНЦЫ XVIII – ПЕРШАЙ ПАЛОВЕ XIX СТАГОДДЗЯ. Вестник Полоцкого государственного университета. Серия А. Гуманитарные науки, (1), 8-15. извлечено от https://journals.psu.by/humanities/article/view/3542
Выпуск
Раздел
Исторические науки
Биография автора

І. Г. ГУШЧЫНСКІ, Беларускі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя М. Танка, Мінск

канд. гіст. навук, дац.

Библиографические ссылки

Обозрение исторических сведений о составлении свода местных законов западных губерний. – СПб. : Т-во Р. Голике и А. Вильборг, 1910. – 64 с.

Daniłowicz, I. Kodex Napoleona w porównaniu z prawami polskiemi i litewskiemi / I. Daniłowicz. – Warszawa : Drukarnia Noskowskiego, 1905. – [4], 177, [1] s.

Новаковский, М. М. Очерк судоустройства и гражданского процесса по бывшим Статуту Литовскому и Конституциям / М. М. Новаковский. – СПб. : Гос. канцелярия, 1863. – 171 с.

Бершадский, С. А. Литовский Статут и польские конституции : историко-юрид. исслед. / С. А. Бершадский. – СПб. : Тип. М. Стасюлевича, 1893. – 114 с.

Нольде, А. Э. Очерки по истории кодификации местных гражданских законов при графе Сперанском / А. Э. Нольде. – Спб. : Сенат. тип., 1906.

Войшвилло, Е. М. Эксдивизорские суды и их компетенция в губерниях бывшего Великого княжества Литовского в конце XVIII и первой половине XIX в. / Е. М. Войшвилло. – Вильна : Тип. Вилен. православ. Св.-Духов. братства, 1899. – 17 с.

Жукович, П. Н. Управление и суд в Западной России в царствование Екатерины ІІ : [сб. отд. публ. из разн. номеров Журн. М-ва народ. просвещ.] / П. Н. Жукович. – Б. м. : б. и., 1914. – 235 (разд. паг.) с.

Жукович, П. Н. Западная Россия в царствование императора Павла / П. Н. Жукович // Журн. М-ва народ. просвещ. – 1916. – № 6. – С. 183–226.

Нольде, Б. Э. Очерки русского государственного права / Б. Э. Нольде. – СПб. : Тип. «Правда», 1911. – 554 с.

Григорьев, В. А. Реформа местного управления при Екатерине II (Учреждение о губерниях 7 ноября 1775 г.). Реформа местного управления при Екатерине II / В. А. Григорьев. – СПб. : Рус. скоропечатня, 1910. – 387 с.

Середонин, С. М. Исторический обзор деятельности Комитета министров. К столетию Комитета министров (1802–1902) : в 3 т. / С. М. Середонин. – СПб. : Канцелярия Комитета министров, 1902. – Т. 1. – 607 с.

Середонин, С. М. Исторический обзор деятельности Комитета министров. К столетию Комитета министров (1802–1902) / С. М. Середонин. – СПб. : Канцелярия Комитета министров, 1902. – Т. 2. – Ч.1 – 373 с.

Середонин, С. М. Исторический обзор деятельности Комитета министров. К столетию Комитета министров (1802–1902) / С. М. Середонин. – СПб. : Канцелярия Комитета министров, 1902. – Т. 3. – Ч. 1.– 358 с.

Васьковский, Е. В. Организация адвокатуры : в 2 ч. / Е. В. Васьковский. – СПб. : Тип. П.П. Сойкина, 1893. – Ч. 1 : Очерк всеобщей истории адвокатуры – VIII, 396 с.

Никотин, И. А. Столетний период (1772–1872) русского законодательства в воссоединенных от Польши губерниях и законодательство о евреях (1649–1876) / И. А. Никотин. – Вильна : Б. и., 1886.

Lehtonen, U. L. Die polnischen Provinzen Russlands unter Katharina II. In den Jahren 1772–1782 / U. L. Lehtonen. – Berlin : G. Reimer, 1907. – 688 p.

Коялович, М. О. Чтения по истории Западной России / М. О. Коялович. – СПб. : Тип. А. С. Суворина, 1884. – 309 с.

Батюшков, П. Н. Белоруссия и Литва : исторические судьбы Северо-Западного края. Белоруссия и Литва / П. Н. Батюшков. – СПб. : Тип. Тов-ва «Обществ. польза», 1890. – XXIV, 376, 183 с.

Солоневич, Л. М. Краткий исторический очерк Гродненской губернии за сто лет ее существования. 1802–1902 / Л. М. Солоневич. – Гродно : Губ. тип., 1901. – 106 с.

Kutrzeba, S. Historya ustroju Polski w zarysie : w 4 t. / S. Kutrzeba. – Lwów : Księgarnia Polska Bernarda Połonieckiego, 1920. – T. 3 : Po rozbiorach. – Cz. 1. – 276 s.

Żytkowicz, L. Rządy Repnina na Litwie w latach 1794–7 / L. Żytkowicz. – Wilno : Towarzystwo Przyjaciów Nauk w Wilnie, 1938. – 464 с.

Ільяшэвіч, М. Расейская палітыка на землях былага Беларуска-Літоўскага гаспадарства за панавання Кацярыны ІІ і Паўлы І (1772–1801) / М. Ільяшэвіч. – Вільня : Друкарня Я. Левіна, 1933. – 24 с. 23. Щербина, П. Ф. Судебная реформа 1864 года на Правобережной Украине / П. Ф. Щербина. – Львов : Изд-во при Львов. гос. ун-те, 1974. – 190 с.

Ерошкин, Н. П. История государственных учреждений дореволюционной России. / Н. П. Ерошкин. – М. : Высш. школа, 1983. – 352 с.

Довнар-Запольский, М. В. Администрация и суд при Николае I / М. В. Довнар-Запольский. – Баку : Б. и., 1925. – 67 с.

Мартинович, И. И. Антинародный характер суда и уголовного процесса дореволюционной России / И. И. Мартинович // Вопросы государства и права. – Вып. 1. – Минск, 1969. – С. 222–231.

Юшков С.В. История государства и права СССР : в 2 ч. : учеб. для юрид. ин-тов и фак. / С. В. Юшков. – М. : Госюриздат, 1961. – Ч. 1. – 533 с.

Пичета, В. И. Восточная Белоруссия под властью царизма (1772–1796) / В. И. Пичета // Ученые записки. – Вып. 93. – Кн.1. : История. – М. : МГУ, 1946. – С. 20–42.

Бравер, Е. Л. К вопросу об истории судебных учреждений Белоруссии конца XVIII – первой половины XIX в. / Е. Л. Бравер // Вопросы архивоведения и источниковедения в БССР : материалы науч. конф. / редкол.: В. Н. Жигалов (отв. ред.) [и др.]. – Минск : Выш. школа, 1971. – С. 458–470.

Thaden, E. C. Russia’s Western Borderlands, 1710–1870 / E. C. Thaden. – New Jersey : Princeton University Press, 1984. – 292 p.

Шелкопляс, В. А. Судебные органы в Беларуси: конец XVIII – первая половина XIX веков : учеб. пособ. / В. А. Шелкопляс. – Минск : Акад. МВД РБ, 1997. – 64 с.

Жытко, А. П. Судовая сістэма на тэрыторыі Беларусі (канец XVIII – сярэдзіна ХІХ ст.) / А. П. Жытко, С. А. Талмачова // Весці БДПУ. Сер. 2. – 2014. – № 2. – С. 20–25.

Ефремова, Н. Н. Становление судебной системы Белоруссии в последней трети XVIII – первой трети ХІХ в. / Н. Н. Ефремова // Гісторыя і сучаснасць: беларуская дзяржаўнасць ва ўсходнееўрапейскім цывілізацыйным кантэксце : зб. навук. прац, прысвеч. 90-годдзю з дня нараджэння прафесара І.А. Юхо. – Мінск : БДУ, 2012. – С. 404–408.

Луговцова, С.Л. Реформирование системы судебных учреждений Беларуси в последней трети XVIII в. / С. Л. Луговцова // Працы гістарычнага факультэта БДУ. Вып. 4 : навук. зб. / рэдкал.: У. К. Коршук (адк. рэд.) [і інш.]. – Мінск : БДУ, 2009. – С. 289–295.

Луговцова, С. Л. Участие шляхты в комплектовании состава судебных учреждений Беларуси в конце XVIII – начале XIX в. / С. Л. Луговцова // Працы гістарычнага факультэта БДУ. Вып. 2 : навук. зб. / рэдкал. : У. К. Коршук (адк. рэд.) [і інш.]. – Мінск : БДУ, 2007. – С. 39–45.

Godek, S. O prawie i sądach w guberniach białoruskich w świetle aktów władz rosyjskich z 1772 roku / S. Godek // Zeszyty Prawnicze. – 2010. – Т. 10. – № 1. – S. 173–190.

Godek, S. Prawo na Litwie na przełomie XVIII i XIX wieku / S. Godek // Zeszyty Prawnicze. – 2011. – Т. 11. – № 2. – S. 31–44.

Godek, S. III Statut litewski w dobie porozbiorowej – stan badań nad dziedzictwem prawa litewskiego / S. Godek // Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej. – Białystok, 2010. – Т. II. – S. 473–499.

Godek, S. III Statut Litewski w dobie porozbiorowej / S. Godek. – Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2012. – 810 s.

Korobowicz, A. Prawo i sądy na zabranych wschodnich ziemiach Rzeczypospolitej w XIX w. / A. Korobowicz, W. Witkowski // Czasopismo Prawno-Historyczne. – 2003. – Т. 55. – № 1. – S. 61–84.

Анішчанка, Я. К. Беларусь у часы Кацярыны ІІ (1772–1796 гады) / Я. К. Анішчанка. – Мінск : ЗАТ «Веды», 1998. – 211 с.

Швед, В. В. Паміж Польшчай і Расіяй: грамадска-палітычнае жыццё на землях Беларусі (1772–1863 гг.) / В. В. Швед. – Гродна : ГрДУ, 2001. – 416 с.

Киселев, А. А. Система управления и чиновничество белорусских губерний в конце XVIII – первой половине XIX в. : монография / А. А. Киселев. – Минск : Воен. акад. РБ, 2007. – 171 с.

Витебская губерния: государственные, религиозные и общественные учреждения (1802–1917) / Т. Е. Леонтьева [и др.] ; редкол.: А. К. Голубович (гл. ред.) [и др.]. – Минск : БелНИИДАД, 2009. – 524, [16] с.

Минская губерния: государственные, религиозные и общественные учреждения (1793–1917) / cост. Т. Е. Леонтьева ; редкол.: В. И. Адамушко (гл. ред.) [и др.] – Минск : БелНИИДАД, 2006. – 392 с.

Могилевская губерния: государственные, религиозные и общественные учреждения (1772–1917) / Е. К. Анищенко [и др.] ; сост.: Ю. Н. Снапковский, Д. Л. Яцкевич ; редкол.: Д. В. Яцевич (гл. ред.) [и др.]. – Минск : Беларусь, 2014. – 814 с.

Філатава, А. Новыя органы і рэжым улады / А. Філатава // Гісторыя Беларусі : у 6 т. – Мінск : Экаперспектыва, 2000–2007. – Т. 4 : Беларусь у складзе Расійскай імперыі (канец XVIII – пачатак ХХ ст.) / рэдкал.: М. Касцюк (гал. рэд.) [і інш.]. – 2005. – С. 49–57.

Зенчанка, С. В. Усталяванне расійскай сістэмы кіравання / С. В. Зенчанка // Гісторыя беларускай дзяржаўнасці ў канцы XVIII – пачатку XXI ст. : у 2 кн. – Мінск : Беларус. навука, 2011. – Кн. 1. – Раздз. 2.1. – С. 62–79.

Вішнеўскі, А.Ф. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі / А. Ф. Вішнеўскі, І. У. Вішнеўская. – Мінск : Тетра- Системс, 2005. – 192 с.

Доўнар, Т. І. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі : падруч. Для студэнтаў / Т. І. Доўнар. – Мінск : Адукацыя і выхаванне, 2014. – 415 с.

Кузнецов, И. Н. История государства и права Беларуси / И. Н. Кузнецов, В. А. Шелкопляс. – Минск : Дикта, 1999. – 272 с.

Юхо, Я. А. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі : вучэб. Дапам. : у 2 ч. / Я. А. Юхо. – Мінск : РІВШ БДУ, 2000. – Ч. 2. – 352 с.