З ГІСТОРЫІ ВЫВУЧЭННЯ АРХЕАЛАГІЧНЫХ ПОМНІКАЎ БАСЕЙНА РАКІ ШЧАРЫ
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Аннотация
Даследуецца гісторыя археалагічных помнікаў эпохі Сярэднявечча на тэрыторыі басейна ракі Шчары. Вылучаны чатыры этапы ў вывучэнні рэгіёна: канец XIX – пач. ХХ ст.; 1920–40-е гг.; 1950–70-е гг.; 1980-е – пач. ХХI ст. У рамках кожнага з этапаў разгледжана дзейнасць асноўных даследнікаў (Ф.У. Пакроўскі, Ф.Д. Гурэвіч, Я.Г. Звяруга, У.Г. Супрун, А.У. Квяткоўская і інш.). Дана адзнака стану даследаванняў (наяўнасць складзенай крыніцазнаўчай базы, шэрагу гіпотэз аб этнічным складзе насельніцтва, эканамічным і культурным развіцці рэгіёна); складзена карта вядомых помнікаў (каля 160, з іх 9 даследавана раскопкамі); вызначаны актуальныя праблемы: праверка і ўдакладненне наяўных гіпотэз, даследаванне сістэмы рассялення, а таксама шляхі іх магчымага рашэння – археалагічнае даследаванне з прыцягненнем метадаў сумежных навук.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.
Библиографические ссылки
Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: у 6 т. / рэдкал.: Г.П. Пашкоў [і інш.]. – Мінск: БелЭн, 2001. – Т. 6. Кніга 1: Пузыны – Усая. – 591 с.
Звяруга, Я.Г. З гісторыі старажытнага Слоніма / Я.Г. Звяруга // Слонімшчына вачыма навукоўцаў і краязнаўцаў / рэдкал.: І.П. Крэнь [і інш.]. – Слонім, 2002. – С. 28–38.
Чыгрын, С. Слонімскія падмуркі: гісторыка-краязнаўчыя і літаратуразнаўчыя артыкулы / С. Чыгрын. – Мінск: Кнігазбор, 2012. – 296 с.
Gloger, Z. Notatki archeologiczne Michała Fedorowskiego z okolic Slonima / Z. Gloger // Pameitnik fizyjograficzny. – Warszawa, 1882. – Т. II. – S. 491–492.
Зверуго, Я.Г. Верхнее Понеманье в IX–XIII вв. / Я.Г. Зверуго; под ред. П.Ф. Лысенко. – Минск: Наука и техника, 1989. – 208 с.
Звяруга, Я.Г. Насельніцтва Панямоння / Я.Г. Звяруга // Археалогія Беларусі: у 4 т. / рэдкал.: П.Ф. Лысенка (навук. рэд.) [і інш.]. – Мінск, 2000. – Т. 3: Сярэдневяковы перыяд (ІХ–ХІІІ стст.). – С. 84–108.
Поболь, Л.Д. Древности Белоруссии в музеях Польши / Л.Д. Поболь: под ред. Ю.В. Кухаренко. – Минск: Наука и техника, 1979. – 208 с.
Гуревич, Ф.Д. Древности Белорусского Понеманья / Ф.Д. Гуревич; под ред. П.Н. Третьякова. – М.; Л.: АН СССР, 1962. – 222 с.
Вяргей, В. Археалагічнае вывучэнне Беларусі ў другой палове ХІХ ст. / В. Вяргей // Гістарычна-археалагічны зб. / ІГ НАН Беларусі. – Мінск, 2006. – № 22. – С. 9–13.
Плавінскі, М.А. Пакроўскі Фёдар Васілевіч / М.А. Плавінскі // Археалогія Беларусі: у 2-х т. – Мінск, 2011. – Т. 2. – С. 163.
Покровский, Ф.В. Археологическая карта Гродненской губернии / Ф.В. Покровский. – Вильна: Типография А.Г. Сыркина, 1895. – 165 с.
Шулицкий, И.К. Археологические и историко-географические заметки / И.К. Шулицкий // Труды Виленского отделения Моск. предварительного комитета по устройству в Вильне ІХ археологического съезда. – Вильна: Тип. А.Г. Сыркина, 1893. – Отдел І. – С. 60–65.
Михайловский, Е. Археологические очерки Слонимского уезда, Гродненской губернии / Е. Михайловский // Труды Виленского отделения Моск. предварительного комитета по устройству в Вильне ІХ археологического съезда. – Вильна: Тип. А.Г. Сыркина, 1893. – Отдел ІІ. – С. 165–187.
Квяткоўская, А.В. Пахавальныя помнікі пруса-яцвяжскага насельніцтва на Слонімшчыне / А.В. Квяткоўская // Слонімшчына вачыма навукоўцаў і краязнаўцаў / рэдкал.: І.П. Крэнь [і інш.]. – Слонім, 2002. – С. 49–61.
Каханоўскі, Г.А. Шукевіч Вандалін Аляксандравіч / Г.А. Каханоўскі // Археалогія Беларусі: у 2-х т. – Мінск, 2011. – Т. 2. – С. 431.
Вольтер, Э.А. К вопросу о ятвягах / Э.А. Вольтер // Ежегодник русского антропологического общества при Императорском Санкт-Петербургском Университете; под ред. Б.Ф. Адлера. – СПб.: Тип. Э. Арнгольда, 1908. – Т. 3. – С. 1–9.
Вольтер, Э.А. Следы древних Прусов и их языка в Гродненской губернии / Э.А. Вольтер // Изв. Отделения русского языка и словесности Императорской Академии наук / под ред. А.А. Шахматова. – СПб.: [б. и.], 1911. – Т. XVI. Кн. 4. – С. 151–160.
Труды Виленского отделения Моск. предварительного комитета по устройству в Вильне ІХ археологического съезда. – Вильна: Тип. А.Г. Сыркина, 1893.
Труды IX Археологического съезда в Вильне / под ред. П.С. Уваровой [и др.]. – М.: [б. и.], 1895. – Т. 1. – 349 с.
Труды IX Археологического съезда в Вильне / под ред. П.С. Уваровой [и др.]. – М.: [б. и.], 1897. – Т. 2. – 328 с.
Плавінскі, М.А. Спіцын Аляксандр Андрэевіч / М.А. Плавінскі // Археалогія Беларусі: у 2-х т. – Мінск, 2011. – Т. 2. – С. 311.
Спицын, А.А. Гродненская губерния / А.А. Спицын // Записки Императорского Русского археологического общества. – СПб.: Тип. И.Н. Скороходова, 1899. – Т. ХІ. Вып. 1–2: Труды отделения славянской и русской археологии. Кн. 4. – С. 294–297.
Спицын, А.А. Предполагаемые древности Черной Руси / А.А. Спицын // Записки Императорского Русского археологического общества. – СПб.: Тип. И.Н. Скороходова, 1899. – Т. ХІ. Вып. 1–2: Труды Отделения славянской и русской археологии. Кн. 4. – С. 303–310.
Спицын, А.А. Литовские древности / А.А. Спицын // Tauta ir žodis. Kaunas: Valtyb÷s Spaustuv÷, 1925. – Kn. III: Epe Lituana. Lib. III. – С. 112–171.
Jakimowicz, R. Sprawozdanie z działalności Państwowego Muzeum Archeologicznego za rok 1927 / R. Jakimowicz // Wiadomości Archeologiczne. – W., 1935. – T. XIII.
Zabytki z okresu wpływow rzymskich, średniowiecza i czasów nowoŜytnych z Białorusi w zbiorach Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie / pod red. A. Piotrowskiego. – W.: DEKA, 2005. – 264 s.
Ганецкая, І. Раскопкі старажытнага Слоніма / І. Ганецкая, Н. Здановіч // Гістарычна-археалагічны зб. / ІГ НАН Беларусі. – Мінск, 1996. – № 10. – С. 112–128.
Гуревич, Ф.Д. Верхнее Понеманье в І тысячелетии и начале ІІ тысячелетия нашей эры (по материалам Прибалтийской экспедиции 1955–1957 гг.) / Ф.Д. Гуревич // Краткие сообщения о докладах и полевых исследованиях института археологии / АН СССР; редкол.: Т.С. Пассек (отв. ред.) [и др.]. – М., 1960. – Вып. 81. – С. 13–24.
Гуревич, Ф.Д. Древние города Понеманья и Южнорусские земли в конце Х – ХІІІ в. / Ф.Д. Гуревич // Средневековая Русь / АН СССР; редкол.: Д.С. Лихачев [и др.]. – М.: Наука, 1976. – С. 25–29.
Гуревич, Ф.Д. Древние города Белорусского Понеманья / Ф.Д. Гуревич. – Минск: Полымя, 1982. – 48 с.
Гуревич, Ф.Д. О формировании городов Черной Руси по данным археологии / Ф.Д. Гуревич // Советская археология / АН СССР; редкол.: Б.А. Рыбаков (глав. ред.) [и др.]. – М.: Наука, 1983. – № 3. – C. 61–71.
Гуревич, Ф.Д. Внешние связи древнерусских городов Понеманья / Ф.Д. Гуревич // Краткие сообщения института археологии / АН СССР; редкол.: О.С. Гадзяцкая (отв. ред.) [и др.]. – М.: Наука, 1982. – Вып. 171: Славяно-Русская археология. – С. 43–49.
Гуревич, Ф.Д. Связи древних городов Белоруссии с Причерноморьем и Средиземноморьем / Ф.Д. Гуревич // Древнерусское государство и славяне: материалы симпоз., посв. 1500-летию Киева / АН БССР; редкол.: Л.Д. Поболь [и др.]. – Минск: Наука и техника, 1983. – С. 63–66.
Гуревич, Ф.Д. Жилые и хозяйственные постройки городов Черной Руси / Ф.Д. Гуревич // Краткие сообщения института археологии / АН СССР; редкол.: И.Т. Кругликова (отв. ред.) [и др.]. – М.: Наука, 1989. – Вып. 195: Славяно-Русская археология. – С. 57–62.
Пех, Г.И. Раскопки древнего Слонима / Г.И. Пех // Древности Белоруссии: материалы конф. по археологии Белоруссии и смежных территорий; под ред. В.Ф. Исаенко [и др.]. – Минск, 1966. – С. 276–279.
Вяргей, В.С. Супрун Васіль Рыгоравіч / В.С. Вяргей // Археалогія Беларусі: у 2-х т. – Мінск, 2011. – Т. 2. – С. 332.
Зверуго, Я.Г. Раскопки в Слониме / Я.Г. Зверуго // Археологические открытия 1968 года / АН СССР. – М.: Наука, 1969. – С. 350.
Зверуго, Я.Г. Археологические работы в Слониме / Я.Г. Зверуго // Беларускiя старажытнасцi: матэрыялы канф. па археалогіі БССР і сумежных тэрыторый; рэдкал.: Л.Д. Побаль [і інш.]. – Мінск, 1972. – С. 248–289.
Здановіч, Н.І. Раскопкі старажытнага Слоніма / Н.І. Здановіч // Слонімшчына вачыма навукоўцаў і краязнаўцаў; рэдкал.: І.П. Крэнь [і інш.]. – Слонім, 2002. – С. 19–23.
Квятковская, А.В. Курганы ятвягов конца І – начала ІІ тысячелетия н. э. (устройство и типология) / А.В. Квятковская // Гістарычна-археалагічны зборнік / ІГ НАН Беларусі. – Мінск, 1996. – № 10. – С. 58–61.
Квятковская, А.В. К вопросу о пруссах – переселенцах на территории Беларуси в средневековье / А.В. Квятковская // Гістарычна-археалагічны зб.; ІГ НАН Беларусі. – Мінск, 1997. – № 11. – С. 9–14.
Квятковская, А.В. Ятвяжские могильники Беларуси (к. ХІ – ХVII в.) / А.В. Квятковская. – Vilnius: Diemedzio, 1998. – 327 с.
Пивоварчик, С.А. Домостроительство Х–ХІІІ вв. белорусского Понеманья (по материалам городищ) / С.А. Пивоварчик // Гістарычна-археалагічны зб. / ІГ НАН Беларусі. – Мінск, 1996. – № 10. – С. 72–74.
Дабрыян, А.А. Гарадзішча Збочна – унікальны археалагічны помнік / А.А. Дабрыян, С.А. Піваварчык // Слонімшчына вачыма навукоўцаў і краязнаўцаў; рэдкал.: І.П. Крэнь [і інш.]. – Слонім, 2002. – С. 67–72.
Кухаренко, Ю.В. Средневековые памятники Полесья / Ю.В. Кухаренко // Свод археологических источников / АН СССР; под ред. Б.А. Рыбакова. – М., 1961. – 40 с. – (Е1-57).
Штыхов, Г.В. Археологическая карта Белоруссии / Г.В. Штыхов. – Минск: Полымя, 1971. – Вып. 2: Памятники железного века и эпохи феодализма. – 275 с.
Поболь, Л.Д. Археологические памятники Белоруссии. Железный век / Л.Д. Поболь; под ред. М.А. Ткачева. – Минск: Наука и техника, 1983. – 456 с.
Збор помнiкаў гiсторыi i культуры Беларусi. Брэсцкая вобласць / АН БССР, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; рэдкал.: С.В. Марцэлеў (гал. рэд.) [і інш.]. – Мінск: БелСЭ, 1984. – 424 с.
Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Гродзенская вобласць / АН БССР, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; рэдкал.: С.В. Марцэлеў (гал. рэд.) [і інш.]. – Мінск: БелСЭ, 1986. – 371 с.
Очерки по археологии Белоруссии / АН БССР; под ред. Г.В. Штыхова [и др.]. – Минск: Наука и техника, 1972. – Ч. II. – 248 с.
Белорусская археология: достижения археологов за годы Советской власти / В.Ф. Исаенко [и др.]; редкол.: Г.В. Штыхов (глав. ред.) [и др.]. – Минск: Наука и техника, 1987. – 127 с.
Археалогія Беларусі: у 4 т. / рэдкал.: П.Ф. Лысенка (навук. рэд.) [і інш.]. – Мінск: Беларус. навука, 1997–2001. – Т. 3: Сярэдневяковы перыяд (ІХ–ХІІІ стст.) / Я.Г. Звяруга [і інш.], 2000. – 554 с.
Слонімшчына вачыма навукоўцаў і краязнаўцаў: матэрыялы рэгіянальнай гісторыка-краязнаўчай канф., прысв. 750-годдзю горада Слоніма і 70-годдзю заснавання Слонімскага раённага краязнаўчага музея ім. І.І. Стаброўскага / склад. Д.С. Аляшкевіч; рэдкал.: І.П. Крэнь [і інш.]. – Слонім: Слонім. друк., 2002. – 392 с.