ПАХАВАЛЬНЫЯ ПОМНІКІ ПОЛАЦКА ХIV–ХVIII стст.
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Анатацыя
Разглядаюцца пахавальныя помнікі Полацка ХIV–ХVIII стст. У пазначаны перыяд насельніцтва Полацка хавала памерлых унутры цэркваў, на некропалях каля храмаў і на могілках, сувязь якіх з культавымі пабудовамі не ўстаноўлена (культавыя пабудовы або невядомы нам, або адсутнічалі). Пахаванне ўнутры царквы сведчыла аб высокім сацыяльным статусе памерлага. Адзначаецца, што некропалі каля манастырскіх храмаў выкарыстоўваліся для пахавання не толькі манахаў, але і свецкіх асоб. Развіццё могілак Полацка як элемента тапаграфічнай структуры горада звязана з яго тэрытарыяльным і планіровачным развіццём. Пераважная большасць пахаванняў з’яўляецца безынвентарнай, што характэрна і для сельскіх могільнікаў ХIV–ХVIII стст.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Гэты твор даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution» («Атрыбуцыя») 4.0 Сусветная.
Бібліяграфічныя спасылкі
Дук, Д.У. Полацк і палачане (IX–XVIII стст.) / Д.У. Дук. – Наваполацк : ПДУ, 2010. – 180 с.
Левко, О.Н. Витебск / О.Н. Левко. – Минск : Бел. навука, 2010. – 335 с. ; ил.
Археалогія Беларусі : у 4 т. – Мінск : Бел. навука, 1997–2001. – Т. 4. Помнікі XIV–XVIII стст. / В.М. Ляўко [і інш.] ; пад рэд. В.М. Ляўко [і інш.]. – 2001. – 597 с. ; іл.
Левко, О.Н. Средневековые территориально-административные центры северо-восточной Беларуси: формирование и развитие / О.Н. Левко. – Минск : Бел. навука, 2004. – 280 с.
Полоцк: Полоцк и Полоцкое княжество (земля) в IX–XIII вв., летопись древних слоев, Полоцк и его округа в XIV–XVIII вв., ремесло, денежное обращение и торговые связи Полоцка в средневековье (по данным археологии, нумизматики и письменных источников), культура и просвещение в средневековом Полоцке / О.Н. Левко [и др.] ; редкол. : А.А. Коваленя (гл. ред.) ; науч. ред. О.Н. Левко. – Минск : Бел. навука, 2012. – 743 с. ; ил.
Дук, Д.У. Полацкія могілкі 12–18 ст. / Д.У. Дук // Археалогія Беларусі : энцыкл. : у 2 т. – Мінск : БелЭн, 2009–2011. – Т. 1. А – К. – 2009. – С. 214–215.
Вайцяховіч, А.В. Пахавальны абрад некропалей полацкіх культавых будынкаў XII–XIII стагоддзяў / А.В. Вайцяховіч // Вестн. Полоц. гос. ун-та. Сер. А, Гуманитарные науки. – 2008. – № 7. – С. 20–27.
Дук, Д.У. Могілкі на стрэлцы Ніжняга замка ў Полацку / Д.У. Дук, В.А. Емяльянчык, А.Л. Коц // Матэрыялы па археалогіі Беларусі. – Мінск, 2018. – Вып. 29. – С. 171–182.
Штыхов, Г.В. Древний Полоцк (IX–ХIII вв.) / Г.В. Штыхов. – Минск : Наука и техника, 1975. – 136 с. ; ил.
Раппопорт, П.А. Полоцкое зодчество ХII века / П.А. Раппопорт // Советская археология. – 1980. – № 3. – С. 142–161.
Раппопорт, П.А. Отчёт о работе архитектурно-археологической экспедиции в 1977 г. / П.А. Раппопорт // ФАНД ЦНА НАН Беларусі. – Спр. № 527.
Дук, Д.У. Археалагічныя комплексы пасадаў Полацка IX–ХVIII стст. (па выніках раскопак 2004–2012 гг.) / Д.У. Дук. – Наваполацк : ПДУ, 2014. – 248 с. ; іл.
Макаров, Н.А. Каменные подушки в погребениях древнерусских городских некрополей / Н.А. Макаров // Советская археология. – 1981. – № 2. – С. 111–116.
Беляев, Л.А. Каменные «подушки» монашеских погребений и их ветхозаветный прототип / Л.А. Беляев // Российская археология. – 2005. – № 4. – С. 171–175.
Мельник, О.О. Поховальні пам’ятки Києва ХVІ–ХVІІІ ст. [Электронный ресурс] : дис. … канд. іст. наук : 07.00.04 – археологія / О. О. Мельнік ; Ін-т археології НАН України. – Київ, 2017. – 397 с. – Режим доступа: http://www.iananu.kiev.ua/Institute/ssovet/specsovet.html. – Дата доступа: 25.05.2017.
Дук, Д.У. Старажытны Полацк: новыя даныя па выніках раскопак на тэрыторыі Ніжняга замка ў 2014 годзе / Д.У. Дук, А.Л. Коц // Матэрыялы па археалогіі Беларусі. – Мінск, 2016. – Вып. 27. – С. 31–41.
Алексеев, Л.В. Археология и краеведение Беларуси: XVI в. – 30-е годы ХХ в. / Л.В. Алексеев ; под ред. Б.А. Рыбакова. – Мінск : Беларуская навука, 1996. – 206 с.
Струков, Д.М. Альбом рисунков, 1864–1867 [Изоматериал] / Д. М. Струков. – Минск : БелЭн, 2011. – 305 с. ; ил.
Поболь, Л.Д. Отчёт об обследовании археологических памятников в г. Полоцке в 1959 г. / Л.Д. Поболь // ФАНД ЦНА НАН Беларусі. – Спр. № 112.
Гейденштейн, Р. Записки о Московской войне (1578–1582 гг.) / Р. Гейденштейн. – СПб. : Тип. Министерства внутренних дел, 1899. – LXXXVI с. + 309 с. + 28 стб.
Соловьёв, А.А. Полоцкий иезуитский коллегиум в ретроспективе (1581–1914): архитектурно-археологический очерк / А.А. Соловьёв. – Полоцк : Полоц. книж. Изд-во, 2012. – 97 с. ; ил.
Страчаная спадчына / Т.В. Габрусь [і інш.] ; уклад. Т.В. Габрусь. – 2-е выд. – Мінск : Беларусь, 2003. – 351 с. ; іл.23. Витебская старина / сост. А. Сапунов. – Витебск : В Тип. Витебского губернского правления и Г. Малкина, 1888. – Т. V. Материалы для истории Полоцкой епархии, ч. I. – 2 с. + C. ССXXVII–СLXVII + 650 с. + ХХ с.
Белоруссия в эпоху феодализма : сб. материалов и документов : в 3 т. – Минск : Изд-во АН БССР, 1959. – Т. 1. – С древнейших времён до середины ХVII в. – 516 с.
Гісторыя Беларусі : у 6 т. / Ю. Бохан, В. Голубеў, У. Емяльянчык [і інш.] ; рэдкал. : М. Касцюк (гал. рэд.) [і інш.]. – Мінск : Экаперспектыва, 2004. – Т. 3. Беларусь у часы Рэчы Паспалітай (ХVII–ХVIII стст.). – 344 с. ; іл.
Полоцк. Археологические раскопки // Известия императорской археологической комиссии. Прибавление к вып. 52-му. – СПб. : Типография главного управления уделов, 1914. – С. 82–83.
Дэйніс, І. П. Полацкая даўніна / І. П. Дэйніс. – Мінск : Медисонт, 2007. – 330 с. ; іл.
Гліннік, В. Полацкія саборныя цэрквы (Х – ХХ стст.) / В. Гліннік // Беларускі горад у часе і прасторы: 500 гадоў Полацкай магдэбургіі : зб. навук. прац. – Наваполацк, 2001. – С. 198–205.
Гордеев, М.Ю. Новые данные к биографии Симеона Полоцкого: завещание матери просветителя / М.Ю. Гордеев // Славяноведение. – 1999. – № 2. – С. 37–47.
Клімаў, М.В. Археалагічныя даследаванні гарадзішча і Вялікага пасада Полацка ў 2009 г. / М.В. Клімаў // Середньовічні міста Полісся : тези доповідей міжнародної наукової археологічної конференції. – Кіїв ; Олевьск, 2011. – С. 29–31.
Магалинский, И.В. Предварительные результаты археолого-архитектурных исследований на территории Спасо- Преображенского храма Спасо-Евфросиньевского монастыря в городе Полоцке в 2018 г. / И.В. Магалинский, А. Л. Коц, Е. Н. Торшин, П. Л. Зыков // Актуальные проблемы архитектуры Белорусского Подвинья и сопредельных регионов : сб. науч. работ Междунар. науч.-практ. конф. к 50-летию Полоцкого гос. ун-та, Новополоцк, 18–19 октября 2018 г. / под общ. ред. В.Е. Овсейчика (отв. ред.), Г.И. Захаркиной, Р.М. Платоновой. – Новополоцк : Полоцкий гос. ун-т, 2018. – С. 45–50.
Грунтоў, С. З’яўленне могілак. Рэформа месцаў пахавання на беларускіх землях канца ХVIII–пачатку ХІХ ст. у антрапалагічнай перспектыве / С. Грунтоў // Homo Historicus. Гадавік антрапалагічнай гісторыі. – Вільня, 2016. – Т. IV. – C. 45–56.
Емяльянчык, В.А. Вынікі антрапалагічных даследаванняў на тэрыторыі Беларускага Падзвіння ў 1998–2008 гады / В.А. Емяльянчык // Беларускае Падзвінне: вопыт, методыка і вынікі палявых даследаванняў (да 80-годдзя пачатку археалагічных раскопак у г. Полацку) : зб. навук. прац рэсп. навук.-практ. семінара, Полацк, 20–21 лістап. 2008 г. / пад агульн. рэд. Д.У. Дука, У.А. Лобача. – Наваполацк : ПДУ, 2009. – С. 30–37.
Памяць : гіст.-дакум. хроніка Полацка / рэд. кал. : Г.П. Пашкоў (гал. рэд.) [і інш.]. – Мінск : БелЭн, 2002. – 912 с. ; іл.
Сапунов, А. Чей прах покоится в нише полоцкого Софийского собора? (Доклад в ученой архивной комиссии) / А. Сапунов // Полоцко-Витебская старина. Издание Витебской ученой комиссии. Вып. II. – Витебск : Типолит. Насл. М.Б. Неймана, 1912. – С. 351–358.
Археографический сборник документов, относящихся к истории Северо-Западной Руси. – Вильна : В тип. О. Блюмовича, 1874. – Т. Х.VIII с. + 391 с.
Рэкамендаваныя артыкулы аўтара (аўтараў)
- В. У. ЧАРАЎКО, ПАХАВАННІ СПАСА-ЕЎФРАСІННЕЎСКАГА МАНАСТЫРА Ў КАНТЭКСЦЕ РАЗВІЦЦЯ ПАХАВАЛЬНЫХ ПОМНІКАЎ ПОЛАЦКА, Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 1 (2022)
- В. У. ЧАРАЎКО, АРХЕАЛАГІЧНЫЯ ДАСЛЕДАВАННІ НА МОГІЛЬНІКУ КАЛЯ ВЁСКІ ВАСЬКАВІЧЫ ГЛЫБОЦКАГА РАЁНА, Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 1 (2023)
- В. У. ЧАРАЎКО, ВЫВУЧЭННЕ ПОЗНЕСЯРЭДНЕВЯКОВЫХ ПАХАВАЛЬНЫХ ПОМНІКАЎ БЕЛАРУСКАГА ПАДЗВІННЯ Ў СЯРЭДЗІНЕ 40-х – СЯРЭДЗІНЕ 60-х гг. ХІХ ст., Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 9 (2021)
- В. У. ЧАРАЎКО, АРХЕАЛАГІЧНЫЯ РАСКОПКІ НА МОГІЛЬНІКУ КАЛЯ ВЁСКІ ІВЕСЬ ГЛЫБОЦКАГА РАЁНА Ў 2015 г., Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 9 (2018)
- В. У. ЧАРАЎКО, АРХЕАЛАГІЧНЫЯ РАСКОПКІ НА ПОЗНЕСЯРЭДНЕВЯКОВЫМ МОГІЛЬНІКУ КАЛЯ в. МІХАЛІНАВА ЛЁЗНЕНСКАГА РАЁНА Ў 2016 г. , Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 1 (2021)
- В. У. ЧАРАЎКО, АСАБЛІВАСЦІ ТЭРЫТАРЫЯЛЬНАГА РАЗМЕРКАВАННЯ СЕЛЬСКІХ МОГІЛАК БЕЛАРУСКАГА ПАДЗВІННЯ XIV – XVIII стст., Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 9 (2019)
- В. У. ЧАРАЎКО, РАСКОПКІ НА МОГІЛЬНІКУ КАЛЯ ВЁСКІ ІВЕСЬ ГЛЫБОЦКАГА РАЁНА Ў 2013 ГОДЗЕ, Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 1 (2017)
- В. У. ЧАРАЎКО, АРХЕАЛАГІЧНАЕ ВЫВУЧЭННЕ ГРУНТОВЫХ ПАХАВАННЯЎ XVI–XVIII СТАГОДДЗЯЎ НА МОГІЛЬНІКУ КАЛЯ В. КЛЕШЧЫНО БЕШАНКОВІЦКАГА РАЁНА Ў 2013 ГОДЗЕ, Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 9 (2015)