ДА ПЫТАННЯ АКТЫЎНАСЦІ НЯБОЖЧЫКАЎ У ПРАСТОРЫ СНОЎ ПА МАТЭРЫЯЛАХ БЕЛАРУСКАГА ФАЛЬКЛОРУ к. ХІХ – пач. ХХІ стст.
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Анатацыя
Артыкул прысвечаны наратывам пра сны, аб’яднаным тэматыкай узаемадзеяння светаў і адпаведнай пазіцыяй нябожчыка. Важны складнік такіх сноў – наяўнасць у персанажаў-нябожчыкаў пэўнай унутранай матывацыі на актыўную дзейнасць, поўную яе адсутнасць ці рэалізацыю з некаторымі абмежаваннямі. У працы аналізуецца светапоглядная і ўнутрыжанравая абумоўленасць ступені свабоды гэтай актыўнасці. Безумоўную семантычную значнасць у працэсе трактоўкі знакавага сну візіянерам таксама маюць вербальныя паведамленні, эмацыйны код, візуалізацыя метамарфоз знешняга выгляду памерлага. На прыкладзе этнаграфічных запісаў, зробленых аўтарам самастойна, а таксама ў складзе палявых этнаграфічных экспедыцый Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта, былі выяўлены асноўныя сюжэты інтэрактыўнага ўзаемадзеяння “свету жывых” і “іншасвету” ў снах, чыннікі, што ўказваюць на цяжкасць гэтай камунікацыі, а таксама функцыянальнасць сноў дадзенай катэгорыі ў беларускай традыцыйнай культуры.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Гэты твор даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution» («Атрыбуцыя») 4.0 Сусветная.
Бібліяграфічныя спасылкі
Лурье, М.Л. Вещие сны и их толкование (На материале современной русской крестьянской традиции) / М.Л. Лурье // Сны и видения в народной культуре / Сост. О.Б. Христофорова. – М. : РГГУ, 2002. – С. 26–43.
Аўсейчык, У..Я. Пахавальна-памінальная абраднасць вясковага беларускага насельніцтва Падзвіння ў канцы ХХ – пачатку ХХІ стагоддзя / У.Я. Аўсейчык // Вестн. Полоц. гос. ун-та. Сер. А, Гуманитарные науки. – 2010. – № 7. – С. 199–209.
Васілевіч, У.А. Жыцця адвечны лад: Беларускія народныя прыкметы і павер’і : у 2 кн. / У.А. Васілевіч. – Кн. 2. – Мінск : Маст. літ., 1998. – 607 с., іл.
Кормина, Ж.В. Мир живых и мёртвых: способы контактов (два варианта северорусской традыции / Ж.В. Кормина, С.А. Штырков // Восточнославянский этнолингвистический сборник. Исследования и материалы. – М. : «Индрик», 2001 – С. 206–231.
Добровольская, Е.В. Запреты и предписания, регулирующие загробную жизнь человека / Е.В. Добровольская // Традиционная культура – 2011. –№ 4 – С. 91–103.
Пахаванні, памінкі, галашэнні / Рэд. кал.: А.С. Фядосік (гал. рэд.) і інш. – Мінск : Навука і тэхніка, 1986. – 615 с. – (Беларус. нар. творчасць / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнраграфіі і фальклору).
Сержпутоўскі, А.К. Гняздоўе белых буслоў: казкі і апавяданні беларусаў-палешукоў / А.К. Сержпутоўскі ; склад., прад., літ. апрац. У.К. Касько. – Мінск : Выш. шк., 2010. – 318 с.
Штейнгольд, А. Гетеротопии потусторонненго в снах о покойниках (на западнопричудском материале) / А. Штейнгольд // Literatūra. –2015. – Т.57(5). – P. 77–87.
Лобач, У.А. Полацкі этнаграфічны зборнік. Вып. 2: Народная проза беларусаў Падзвіння : У 2 ч. / У.А. Лобач. – Ч. 1. – Наваполацк : ПДУ, 2011. – 292 с.
Андрютина, М.А. Места захоронений: хорошие и плохие (по материалам Полесского архива) / М.А. Андрютина // Традиционная культура. – 2014. – № 2. – С. 123–133.
Сафронов, Е.В. Актуализация «dream-telling» в похоронно-поминальном обряде (на материале Ульяновской области) / Е.В. Сафронов // Вестн. РГГУ. Сер. История. Филология. Культурология. Востоковедение. – 2009.
Foucault M. Of Other Spaces // Diacritics. – 1986. – Vol. 16. – No. 1.
Зайкоўскі, Э.М. Акно / Э.М. Зайкоўскі // Беларуская міфалогія : энцыклапед. слоўн. / С.І. Санько [і інш.]. – Мінск : Беларусь, 2004. – С. 21–22.
Валодзіна, Т.В. Семантыка рэчаў у духоўнай спадчыне беларусаў / Т.В. Валодзіна. – Мінск : Тэхналогія, 1999. – 167 с.