ЗААМОРФНЫ КУЛЬТУРНЫ КОД У БЕЛАРУСКАЙ МАСТАЦКАЙ СВЯДОМАСЦІ
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Анатацыя
У артыкуле разгледжаны зааморфны код як адзін з культурных кодаў, вызначаны асаблівасці выкарыстання культурных кодаў як носьбітаў глыбінных сэнсаў нацыянальнай самасвядомасці. Разгледжаны асноўныя судкоды зааморфнага кода ў беларускай літаратуры ХХ – ХХI стагоддзяў. Арніталагічны субкод прадстаўлены вобразамі і матывамі бусла, жураўля, крумкача, жаваранка, арла. Тэматычная група «дзікія жывёлы» тэрыялагічнага субкода прадстаўлена вобразамі ваўка, зубра, мядзведзя. Адным з распаўсюджаных вобразаў, які звязаны з тэматычнай групай «свойскія жывёлы» тэрыялагічнага субкода, з’яўляецца вобраз каня, які адлюстраваны як у творах класікаў («На ніве» Я. Коласа, «Араты» Я. Купалы, «Бацькаўшчына», К. Чорнага), так і сучаных аўтараў («Развітанне з бацькоўскім канём» А. Пісьмянкова, «Коні на праспекце» Я. Сіпакова). Рэпрэзентацыя зааморфнага кода ў мастацкай свядомасці звязана з філасофскай і інтымнай лірыкай, з сацыяльным зместам эпічных твораў, іх гуманістычнай і экалагічнай скіраванасцю.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Гэты твор даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution» («Атрыбуцыя») 4.0 Сусветная.
Бібліяграфічныя спасылкі
Мельнікава А.М. Нацыянальна-светапоглядныя каардынаты беларускай літаратуры першай трэці ХХ стагоддзя. – Гомель: ГДУ імя Ф. Скарыны, 2016. – 214 с.
Шамякіна Т. Коды культуры ў паэме Якуба Коласа «Сымон-музыка» // Славянскія літаратуры ў кантэксце сусветнай: VII Міжнар. навук. канф., 12–14 кастр. 2005 г., Мінск: зб. навук. арт.: у 3 т. / Беларус. дзярж. ун-т; рэдкал.: Г.М. Бутырчык (адк. рэд.). – Мінск: РІВШ, 2010. – Т. 2. – С. 30–35.
Швед И.А. Классификационные модели концептуальных кодов мифопоэтического мышления белорусов // Традыцыі і сучасны стан культуры і мастацтваў: зб. дакл. і тэз. VI Міжнар. нав.-практ. канф., Мінск, 19-20 ліст. 2015 г. / гал. рэд. А.І. Лакотка; Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі. – Мінск: Права і эканоміка, 2016. – С. 541–545.
Грыневіч Я.І. Каляндарна-храналагічны код беларускіх паззабрадавых лірычных песень // Пытанні мастацтвазнаўства, этналогіі фалькларыстык / Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы літаратуры НАН Беларусі; навук. рэд. А.І. Лакотка. – Мінск: Права і эканоміка, 2015. – Вып. 19. – С. 201–207.
Санько С. Прадмова // Беларуская міфалогія: энцыкл. сл. / С. Санько, Т. Валодзіна, У. Васілевіч і інш. – Мінск: Беларусь, 2004. – С. 3–11.
Мезенка Г.М. Коды культуры і ўрбанімія славян: падабенства і варыяцыі рэпрэзентацыі // Мовазнаўства. Літаратуразнаўства. Фалькларыстыка: XV Міжнарод. з’езд славістаў (Мінск, 20–27 жн. 2013): дакл. беларус. Дэлегацыі / Нац. акад. навук Беларусі; рэдкал. А.А. Лукашанец (адк. рэд.). – Мінск: Беларус. думка, 2013. – С. 99–108.
Леонтьева Т.В. Интеллект человека в зеркале русского языка: автореф. дисс. … канд. филол. наук: спец. 10.02.01 – русский язык / Урал. гос. ун-т им. А.М. Горького. – Екатеринбург, 2003. – 22 с.
Маслова В.А., Пименова М.В. Коды лингвокультуры: учеб. пособие. – М.: ФЛИНТА, 2016. – 180 с.
Телия В.Н. Русская фразеология: семантический, прагматический и лингвокультурологический аспекты. – М.: Школа «Языки русской культуры», 1996. – 288 с.
Степанова Н.И. Интертекстуальная природа визуального текста рекламы: дисс. ... канд. культурологии: 24. 00. 01. – Кемерово, 2013. – 171 л.
Гукетлова Ф.Н. Зооморфный код культуры в языковой картине мира : на материале французского, кабардино-черкесского и русского языков: дисс. ... д-ра филол. наук: 10.02.02, 10.02.20. – Нальчик, 2009. – 431 л.
Розенкова Х.Е., Шустова С.В. Анималистический код английской культуры в лингводидактическом аспекте. – Пермь: АНО ДПО «Пермский ин-т экономики и финансов», 2018. – 150 с.
Бойко Л.Г. Зооморфный код культуры в семантике устойчивых сравнений // Изв. Волгогр. гос. пед. ун-та. – 2008. – № 5(29). – С. 94–97.
Сиссе К. Антропоцентрический потенциал зооморфного кода названий животных в духовном кругозоре носителей русского фольклора: дисс. ... канд. филол. наук: 10.02.01. – Воронеж, 2021. – 153 л.
Трубецкова Е. Г. Морбуальный код русской литературы XX–XXI вв.: автореф. дисс. ... д-ра филол. наук: 10.01.01. – Саратов, 2022. – 46 с.
Красных В.В. Коды и эталонные культуры (приглашение к разговору) // Язык. Сознание. Коммуникация: сб. ст. / Моск. гос. ун-т. – М., 2001. – Вып. 19. – С. 5–19.
Гудков Д.Б., Ковшова М.Л. Телесный код культуры: материалы к словарю. – М.: Гнозис, 2007. – 288 с.
Купала Я. Поўны збор твораў: у 9 т. – Т. 2. – Мінск: Маст. літ-ра, 1996. – 342 с.
Дучыц Л., Санько С. Рыба // Беларуская міфалогія: энцыкл.. сл. / С. Санько, Т. Валодзіна, У. Васілевіч і інш. – Мінск: Беларусь, 2004. – С. 439–441.
Рэкамендаваныя артыкулы аўтара (аўтараў)
- Л. Г. ДУКТАВА, КУЛЬТУРНЫЯ КОДЫ Ў ПАКАЗЕ НАЦЫЯНАЛЬНАЙ ІДЭНТЫЧНАСЦІ Ў ЭПАСЕ БЕЛАРУСІ МЯЖЫ ХХ–ХХІ СТСТ., Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 4 (2024)