БЕЛАРУСКА-НЯМЕЦКІЯ ПАРАЛЕЛІ Ў СФЕРЫ ЎЯЎЛЕННЯЎ ПРА ЗАЛАТНІК/GEBÄRMUTTER: РЫТУАЛЫ І ЗАМОЎНЫЯ МАТЫВЫ
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Анатацыя
Еўрапейскія заклінанні пры хваробах органаў жаночага нізу выяўляюць непасрэдную сувязь з грэчаскімі заклінаннямі ад істэры/мітры і старажытнаславянскімі апакрыфічнымі малітвамі ад дъны. У той жа час беларуская этнамедыцынская традыцыя мае шэраг паралеляў з заходнеславянскай. Прадстаўлены асноўныя пазіцыі нямецкіх уяўленняў і заклінанняў пры захворваннях маткі і іх беларускія паралелі, асаблівая ўвага надаецца вобразу жабы і яе сімвалізацыі ў сферы чалавечай саматыкі. Падкрэслiваецца, што у вобразным плане ад беларускіх замоў немецкую традыцыю адрознівае выразна акрэслены агрэсіўны ў дачыненні да чалавека характар хваробы. Агульным месцам ёсць “усаджванне” хворага органа на сваім месцы. Несумненна, маючы агульныя індаеўрапейскія вытокі, і славянскія, і Германскія традыцыі сфарміравалі тым не менш комплексы ў рэчышчы сваіх уласных замоўных фондаў, што пацвярджаецца супастаўленнямі з іншымі функцыянальнымі групамі.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Гэты твор даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution» («Атрыбуцыя») 4.0 Сусветная.
Бібліяграфічныя спасылкі
Агапкина, Т.А. Восточнославянские лечебные заговоры в сравнительном освещении. Сюжетика и образ мира / Т.А. Агапкина. – М. : Индрик, 2010. – 824 с.
Барабанов, Н.Д. К истории византийских народных верований. Истера / Н.Д. Барабанов // Античная древность и средние века. – 2003. – Вып. 34. – С. 322–347.
Баранов, Д.А. Образ лягушки в вышивке и мифопоэтических представлениях восточных славян (Семантический комментарий) / Д.А. Баранов, Е.Л. Мадлевская // Женщина и вещественный мир культуры у народов России и Евровы : сб. МАЭ / сост. Л.С. Лаврентьева, Т.Б. Щепанская. – СПб. : Петербургское Востоковедение, 1999. – Т. LVII. – С. 111–130.
Замовы / уклад., сістэм. тэкстаў, уступ. арт. і камент. Г.А. Барташэвіч. – Мінск : Навука і тэхніка, 1992. – 597 с.
Иванов, Вяч. Вс. Змей / Вяч.Вс. Иванов // Мифы народов мира : в 2 т. / гл. ред. С.А. Токарев. – М. : Рос. Энциклопедия, 1994. – Т. 2. – С. 468–471.
Карпов, В.И. Эмфатизация и фольклорный текст: о способах выделения темы в немецких лечебных заговорах / В.И. Карпов // Вест. ИГЛУ. – 2012. – № 2. – С. 96–100.
Раденковиђ, Љ. Дъна – стари словенски назив jедне болести / Љ. Раденковиħ // Слово и культура. Памяти Н.И. Толстого : в 2 т. / ред. кол. : Т.А. Агапкина, А.Ф. Журавлев, С.М. Толстая. – М. : Индрик, 1998. – Т. 2. – С. 190–197.
Соколов, М.И. Новый материал для объяснения амулетов, называемых змеевиками / М.И. Соколов // Древности: тр. Славянской комиссии МАО. – М., 1895. – Т. I. – С. 134–202.
Шухевич, В.О. Гуцульщина : в 5 ч. / О.В. Шухевич. – Верховина : Журнал “Гуцульщина”, 2000. – Ч. 5. – 334 с. – (Репринтне видання).
Blau, von Josef. Die „Bärmutter" / von Josef Blau // Zeitschrift für österreichische Volkskunde. Organ des Vereines für österreichische Volkskunde in Wien. – Bd. X . – 1904. – S. 215–216.
Encyklopédia lúdovej kultúry slovenska. – Bratislava : Ustav Etnológie Slovenskej Akadémie Vied, 1995. – T. 1–2.
Ernst, W. Beschwörungen und Segen. Angewandte Psychotherapie im Mittelalter / W. Ernst. – 1. Auflage. – Böhlau Köln/Wien, 2011. – 386 с.
Gebärmutter // Handwörterbuch des deutschen Aberglaubens : in 10 B. / E. Hoffmann-Krayer, H. Bächtold-Stäubli. – Berlin und Leipzig, 1927–1942. – 10 В. – Bd. 3. – S. 338–344.
Gerhardt, C. Kröte / C. Gerhardt // Medizinhistorisches Journal. – 1981. – 16.– S. 340–357.
Haase, K.E. Volksmedizin in der Grafschaft Ruppin und Umgegend / K. E. Haase // Zeitschrift des Vereins für Volkskunde. – 1897. – S. 53, 162, 287, 405.
Hein, Dr. W. Die Opfer-Bärmutter als Stachelkugel / W. Hein // Zeitschrift des Vereins für Volkskunde. – Bd. X – 1900. – S. 420–426.
Hirschberg, W. Frosch und Kröte in Mythos und Brauch / W. Hirschberg. – Wien, 1988. – 367 s.
Höfler, M. Deutsches Krankheitsnamen-Buch / М. Höfler. – München Verlag von Piloty, 1899. – 113 р.
Howard, J.A. Der “Bärmuttersegen” – einmittelhochdeutscher Spruch / J.A. Howard // Colloquia Germanica. – 1978. – Vol. 11.– S. 211–232.
Jütte, R. Die Frau, die Kröte und der Spitalmeister. Zur Bedeutung der ethnographischen Methode für eine Sozial- und Kulturgeschichte der Medizin / R. Jütte // Historische Anthropologie. – 1996 – Vol. 4. – Issue 2. – P. 193–215.
Koliksegen // Handwörterbuch des deutschen Aberglaubens : in 10 B. / E. Hoffmann-Krayer, H. Bächtold-Stäubli. – Berlin und Leipzig, 1927–1942. – 10 В. – Bd. 5 – S. 87–89.
Kotula, F. Znaki przeszłości. Odchodzące ślady zatrzymać w pamięci / F. Kotula. – Warszawa : Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1976. – 514 s.
Kruse, B.-J. Die Arznei ist Goldes Wert. Mittelalterliche Frauenrezepte / B.-J. Kruse. – Berlin [u.a.], 1999. – 417 s.
Kruse B.-J. Verborgene Heilkünste. Geschichte der Frauenmedizin im Spätmittelalter / B.-J. Kruse. – Berlin : Walter de Gruyter, 1996. – 501 s.
Lammert, G. Volksmedizin und medizinischer Aberglaube in Bayern und den angrenzenden Bezirken begründet auf die Geschichte der Medizin und Cultur ; mit historischer Einleitung / G. Lammert. – Würzburg : Verlag von F.A. Julien, 1869. – 288 s.
Über russische Zauberformeln mit Berücksichtigung der Blut- und Verrenkungssegen / von V.J. Mansikka. – Helsingfors : Druckerei der Finnischen Literaturgesellschaft, 1909. – 309 s.
Panzer, F. Bayerische Sagen und Bräuche : Beitrag zur deutschen Mythologie / F. Panzer. – Bd. 2. – München : Christian Kaizer, 1855. – 597 s.
Pohl, H. Zauberglaube und Hexenangst im. Kurfürstentum Mainz. Ein Beitrag zur Hexenfrage im 16. und beginnenden 17. Jahrhundert / H. Pohl. – Stuttgart : Franz Steiner Verlag, 1998. –393 c.
Schulz, M. Beschwörungen im Mittelalter – Einführung und Überblick / M. Schulz. – Heidelberg : Winter Verlag 2003. – 184 s.
Seyfarth, C. Aberglaube und Zauberei in der Volksmedizin Sachsens. Georg Hildesheim. New York : Olms Verlag. Volkskundliche Quellen. II. – 1913, Leipzig : Verlag Wilhelm Heims, 1979. – 318 s.
Thilenius, G. Kröte und Gebärmutter / G. Thilenius // Globus. – 1905. – Bd. 87. – S. 105–110.
Töppen, M. Aberglaube aus Masuren / M. Töppen. – Danzig, 1867. – 69 s.
Veltri, G. Gegenwart der Tradition: Studien zur jüdischen Literatur und Kulturgeschichte / G. Veltri. – Leiden, Boston, Köln : Brill, 2002. – 319 s.
Vorwahl, H. Deutsche Volksmedizin Studien zur religiösen Volksstunde / H. Vorwahl. – Dresden : Published by Ungelenk Vlg., 1939. – 48 s.
Wiesel // Handwörterbuch des deutschen Aberglaubens : in 10 B. / E. Hoffmann-Krayer, H. Bächtold-Stäubli. – Berlin und Leipzig, 1927–1942. – 10 В. – Bd. 9. – S. 578–600.
Wlislocki, Dr. Heinrich von. Beitrage zur Volks- und Volkerkunde. Erater Band. Volksglaube und Volksbrauoh der Siebenburger Saehsen / Von Dr. Heinrich von Wlislocki. – Berlin, Verlag von Emil Felber. 1893. – 215 s.