“РАДЗІВІЛІЯДА” Я. РАДВАНА Ў ЭПІЧНАЙ ТРАДЫЦЫІ ЕЎРОПЫ (НА ПРЫКЛАДЗЕ ПАРАЎНАЛЬНАГА АНАЛІЗУ З “ПЕСНЯЙ ПРА НІБЕЛУНГАЎ”)
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Анатацыя
Праводзіцца аналіз мала даследаванай эпічнай паэмы Яна Радвана «Радзівіліяда» (1592). Паэма стала адлюстраваннем падзей Лівонскай вайны (1558–1582) на тэрыторыі Беларусі. Цяжкія выпрабаванні беларускага народа спрычыніліся подзвігамі, якія былі ўслаўлены ў эпасе. Адзначана, што росквіт жанру эпасу быў звязаны з ростам нацыянальнай самасвядомасці ў Беларусі, які прыйшоўся на крыху пазнейшы перыяд у параўнанні з Заходняй Еўропай. На прыкладзе параўнальнага аналізу з «Песняй пра Нібелунгаў» вызначаецца месца «Радзівіліяды» у эпічнай традыцыі Еўропы. Асобная ўвага звяртаецца на самастойныя рысы «Радзівіліяды»: гістарычнасць, дакладнасць хранатопу, эпічны герой як ідэальны герой, адсутнасць жаночых персанажаў. Вышэй адзначаныя рысы дазваляюць падкрэсліць значэнне «Радзівіліяды» у эпічнай традыцыі Беларусі.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Гэты твор даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution» («Атрыбуцыя») 4.0 Сусветная.
Бібліяграфічныя спасылкі
Гуревич, А.Я. Категории средневековой культуры / А.Я. Гуревич. – М. : Искусство, 1984. – 350 с.
Сагановіч, Г.М. У пошуках Сярэднявечча / Г.М. Сагановіч // Беларускі гістарычны агляд. – Т. 4. Сш. 1–2 (снеж. 1997). – С. 3–18.
Слова пра паход Iгаравы / уклад., прадм. i камент. В.А. Чамярыцкага. – Мінск : Маст. лiт., 1986. – 159 с.
Радван, Я. Радзівіліяда… / пер. Ж. Некрашэвіч-Кароткая / Я. Радван // Маладосць. – 2011. – № 1. – С. 93–99.
Кавалёў, С.В. Літаратура Беларусі позняга Рэнесансу: жанры, творы, асобы / С.В. Кавалёў. – Мінск : Права і эканоміка, 2005. – 197 с.
Уланд, Л. Отрывок из «Песни о Нибелунгах» и объяснение его связей с целым / Л. Уланд // Литературные манифесты западноевропейских романтиков / под ред. А.С. Дмитриева. – М. : Изд-во Моск. ун-та, 1980. – С. 163–164.
Гудавичюс, Э. История Литвы / пер. Г.И. Ефремова. – М. : Фонд им. И.Д. Сытина: Baltrus, 2005. – Т. 1 : с древнейших времен до 1569 года. – 686 с.
Радван, Я. Радзівіліяда. Працяг / пер. Ж. Некрашэвіч-Кароткая / Я. Радван // Маладосць. – 2011. – № 4. – С. 87–92.
Радван, Я. Радзівіліяда. Працяг / пер. Ж. Некрашэвіч-Кароткая / Я. Радван // Маладосць. – 2011. – № 3. – С. 73–76.
Радван, Я. Радзівіліяда. Працяг / пер. Ж. Некрашэвіч-Кароткая / Я. Радван // Маладосць. – 2011. – № 5. – С. 92–98.
Радван, Я. Радзівіліяда. Працяг / пер. Ж. Некрашэвіч-Кароткая / Я. Радван // Маладосць. – 2011. – № 7. – С. 87–91.
Радван, Я. Радзівіліяда. Працяг / пер. Ж. Некрашэвіч-Кароткая / Я. Радван // Маладосць. – 2011. – № 8. – С. 83–87.
Радван, Я. Радзівіліяда. Працяг / пер. Ж. Некрашэвіч-Кароткая / Я. Радван // Маладосць. – 2011. – № 9. – С. 77–81.
Радван, Я. Радзівіліяда. Працяг / пер. Ж. Некрашэвіч-Кароткая / Я. Радван // Маладосць. – 2011. – № 10. – С. 79–85.
Уколова, В.И. Фортуна в мире западного Средневековья / В.И. Уколова // Вестн. истории, литературы, искусства. Отд-ние ист.-филол. наук РАН. – М. : Собрание; Наука, 2005. – Т. 1. – С. 174–184.
Радван, Я. Радзівіліяда. Працяг / пер. Ж. Некрашэвіч-Кароткая / Я. Радван // Маладосць. – 2012. – № 3. – С. 71–74.
Радван, Я. Радзівіліяда. Паэма. Працяг / пер. Ж. Некрашэвіч-Кароткая / Я. Радван // Маладосць. – 2012. – № 4. – С. 69–72.
Песнь о Нибелунгах. С введением и примечаниями / пер. М.И. Кудряшев. – СПб. : Типография Лебедева Н.А., 1889. – 440 с.
Радван, Я. Радзівіліяда. Працяг / пер. Ж. Некрашэвіч-Кароткая / Я. Радван // Маладосць. – 2012. – № 2. – С. 70–73.
Жирмунский, В.М. Эпическое творчество славянских народов и проблемы сравнительного изучения эпоса / В.М. Жирмунский. – М. : АН, 1958. – 145 с.
Неклюдов, С.Ю. Типология и история в памятниках героического эпоса / С.Ю. Неклюдов // The Armenian Epic «Daredevils of Sassoun» and the World Epic Heritage. – Yerevan : National Academy of Sciences of Armenia, 2003. – Р. 17–24.
Радван, Я. Радзівіліяда. Працяг / пер. Ж. Некрашэвіч-Кароткая / Я. Радван // Маладосць. – 2011. – № 6. – С. 85–89.
Путилов, Б.Н. Героический эпос и действительность / Б.Н. Путилов. – Л. : Наука, 1988. – 224 с.
Корсунский, А.Р. Упадок и гибель Западной Римской империи и возникновение германских королевств (до середины VI в.) / А.Р. Корсунский, Р. Гюнтер. – М. : МГУ, 1984. – 256 с.