СПЕЦЫФІКА БЕЛАРУСКАЙ НАЦЫЯНАЛЬНАЙ САМАСВЯДОМАСЦІ (НА ПРЫКЛАДЗЕ МАСТАЦКАЙ І ПУБЛІЦЫСТЫЧНАЙ СПАДЧЫНЫ М. ГАРЭЦКАГА)
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Анатацыя
Разглядаецца Нацыянальнае Адраджэнне – адна з тэм, што вызначае творчыя пошукі М. Гарэцкага. Яна знайшла адлюстраванне ў літаратурна-мастацкай, навуковай і публіцыстычнай спадчыне аўтара. Пісьменнік акцэнтаваў увагу на этнічных беларусах: персанажах, што па-рознаму ставіліся да сваёй прыналежнасці да дадзенага народа. Прыярытэтнымі для М. Гарэцкага засталіся стасункі інтэлігента-беларуса, што займаўся абуджэннем нацыянальнай свядомасці, і шараговага селяніна, які вагаўся ў вырашэнні дадзенага пытання. Пісьменнік стварыў вобразы «рэнегатаў» – дзейных асоб, што парывалі з продкамі, кіруючыся амбіцыйнымі матывамі. У сукупнасці іх палярныя погляды вызначаюць спецыфічныя рысы, што характарызуюць нацыянальную самасвядомасць беларуса. Паказана, што акрамя традыцыйнай патрэбы ў самарэфлексіі, цікавасці да «патаёмнага», далікатнасці і прагі да ведаў, М. Гарэцкі вылучае здольнасць да прыстасаванства і прыніжэння ўласнай і агульнанароднай годнасці.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Гэты твор даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution» («Атрыбуцыя») 4.0 Сусветная.
З. І. ТРАЦЦЯК, Полацкі дзяржаўны ўніверсітэт
канд. філал. навук
Бібліяграфічныя спасылкі
Гарэцкі, М. Наш тэатр / М. Гарэцкі // Выбраныя творы. – Мінск : Кнігазбор, 2009. – С. 579–587.
Шантыр, Ф. Патрэбнасць нацыянальнага жыцця для беларусаў і самаадзначэнне народа / Ф. Шантыр // Растраляная літаратура: творы беларускіх пісьменнікаў, загубленых карнымі органамі бальшавіцкай улады / уклад. Л. Савік, М. Скоблы, К. Цвіркі. – Мінск : Кнігазбор, 2008. – С. 123–137.
Гарэцкі, М. Развагі і думкі / М. Гарэцкі // Творы: Дзве душы: Аповесць. Апавяданні. Жартаўлівы Пісарэвіч: П’еса. Літаратурная крытыка і публіцыстыка. Лісты. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1990. – С. 179–198.
Гарэцкі, М. Фантазія / М. Гарэцкі // Творы: Дзве душы: Аповесць. Апавяданні. Жартаўлівы Пісарэвіч: П’еса. Літаратурная крытыка і публіцыстыка. Лісты. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1990. – С. 118–120.
Гарэцкі, М. Ціхая плынь / М. Гарэцкі // Збор твораў : у 4 т. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1985. − Т. 2 : Аповесці. Драматычныя абразкі. – С. 124–182.
Лёсік, Я. Родная мова і яе значэнне / Я. Лёсік // Расстраляная літаратура: творы беларускіх пісьменнікаў, загубленых карнымі органамі бальшавісцкай улады / уклад. Л. Савік, М. Скоблы, К. Цвіркі, прадм. А. Сідарэвіча, камент. М. Скоблы, К. Цвіркі. – Мінск : Кнігазбор, 2008. – С. 55–64.
Гарэцкі, М. Будзённыя з’явы / М. Гарэцкі // Творы: Дзве душы: Аповесць. Апавяданні. Жартаўлівы Пісарэвіч: П’еса. Літаратурная крытыка і публіцыстыка. Лісты. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1990. – С. 164–165.
Гарэцкі, М. Дзве душы / М. Гарэцкі // Творы: Дзве душы: Аповесць. Апавяданні. Жартаўлівы Пісарэвіч: П’еса. Літаратурная крытыка і публіцыстыка. Лісты. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1990. – С. 6–106.
Гарэцкі, М. У 1920 годзе (Апавяданне народнага чалавека) / М. Гарэцкі // Творы: Дзве душы: Аповесць. Апавяданні. Жартаўлівы Пісарэвіч: П’еса. Літаратурная крытыка і публіцыстыка. Лісты. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1990. – С. 113–118.
Гарэцкі, М. У чым яго крыўда? / М. Гарэцкі // Збор твораў : у 4 т. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1985. − Т. 2 : Аповесці. Драматычныя абразкі. – С. 7–52.
Чыгрын, І. Паміж былым і будучым. Проза Максіма Гарэцкага / І. Чыгрын. – Мінск : Беларуская навука, 2003. – 165 с.
Гарэцкі, М. Жартаўлівы Пісарэвіч / М. Гарэцкі // Выбраныя творы. – Мінск : Кнігазбор, 2009. – С. 553–576.
Корань, Л. Максім Гарэцкі / Л. Корань // Цукровы пеўнік. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1996. – С. 22–65.
Гарэцкі, М. Камароўская хроніка / М. Гарэцкі // Збор твораў : у 4 т. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1986. − Т. 4. – С. 5–309.
Гарэцкі, М. Рускі / М. Гарэцкі // Збор твораў : у 4 т. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1984. − Т. 1 : Апавяданні 1913 – 1930. – С. 154–158.
Цвікевіч, А. Вялікае спрашчэнне, ці Вялікае ўдасканаленне / А. Цвікевіч // Расстраляная літаратура: творы беларускіх пісьменнікаў, загубленых карнымі органамі бальшавісцкай улады / уклад. Л. Савік, М. Скоблы, К. Цвіркі. – Мінск : Кнігазбор, 2008. – С. 97–100.
Рэкамендаваныя артыкулы аўтара (аўтараў)
- З. І. ТРАЦЦЯК, ХХIII Гарэцкія чытанні «Максім і Гаўрыла Гарэцкія. Жыццё і творчасць»: Міжнародная навукова-практычная канферэнцыя, Мінск, 17 красавіка 2015 года), Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 10 (2015)
- З. І. ТРАЦЦЯК, ХХIV ГАРЭЦКІЯ ЧЫТАННІ «МАКСІМ І ГАЎРЫЛА ГАРЭЦКІЯ. ЖЫЦЦЁ І ТВОРЧАСЦЬ». МІЖНАРОДНАЯ НАВУКОВА-ПРАКТЫЧНАЯ КАНФЕРЭНЦЫЯ, Мінск, 16 чэрвеня 2016 г. (З.І. ТРАЦЦЯКк), Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 10 (2016)
- З. І. ТРАЦЦЯК, Першая сусветная вайна ў народнай памяці і мастацкім адлюстраванні: міжнародная навукова-практычная канферэнцыя, Мінск, 7–8 кастрычніка 2014 года, Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 2 (2015)
- З. І. Траццяк, Максім і Гаўрыла Гарэцкія: жыццё і творчасць (да 100-годдзя Першай і 75-годдзя Другой сусветных войнаў), Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 2 (2015)