МЕТАДЫ ДАСЛЕДАВАННЯ ХІМІЧНАГА СКЛАДУ ВЫРАБАЎ З КАЛЯРОВЫХ МЕТАЛАЎ Х–XVIII СТСТ. З ТЭРЫТОРЫІ ПАЎНОЧНАЙ І ЦЭНТРАЛЬНАЙ БЕЛАРУСІ
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Анатацыя
У артыкуле прадстаўлены агляд сучасных метадаў даследавання хімічнага складу вырабаў з каляровых металаў Х–XVIII стст. Адзначаецца, што найбольш прыдатным для даследавання археалагічнага металу трэба лічыць безэталонны рэнтгена-флюарэсцэнтны спектральны аналіз, які дазваляе атрымліваць колькасныя і якасныя даныя ў рэжыме рэальнага часу, не патрабуе папярэдняй падрыхтоўкі пробы і не пакідае слядоў на паверхні артэфактаў. У выніку праведзенага аўтарам аналізу статыстычнай хібнасці ў вызначэнні асноўных складаючых сплаваў на меднай аснове з дапамогай t-крытэрыя Сцьюдэнта, устаноўлена, што атрыманыя падчас даследаванняў у розных лабараторыях па розных методыках даныя, магчыма выкарыстоўваць і супастаўляць для вывучэння асаблівасцей каляровай металаапрацоўкі Х–XVIII стст. на тэрыторыі Паўночнай і Цэнтральнай Беларусі.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Гэты твор даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution» («Атрыбуцыя») 4.0 Сусветная.
І. У. МАГАЛІНСКІ, Полацкі дзяржаўны ўніверсітэт імя Еўфрасінні Полацкай
канд. гіст. навук, дац.
Бібліяграфічныя спасылкі
Магалинский И.В., Райков С.Н. Применение данных лазерного спектрального анализа химического состава цветных металлов при изучении ювелирного ремесла Полоцка X–XVII вв. // Доклады НАН Беларуси. – Т. 58, № 2. – Минск: Белар. навука, 2014. – С. 119–122.
Магалинский И.В. Новые данные по химическому составу изделий из цветных металлов Х–ХVIII вв. с территории Северной и Центральной Беларуси // Доклады НАН Беларуси. – Т. 65. № 2. – Минск: Белар. навука, 2021. – С. 241–246.
Наумов Д.В. Химическое и структурное исследование некоторых предметов из Полоцка XII–XIII стст. // Белорусские древности. Доклады к конференции по археологии Белоруссии (январь-февраль 1968 г.). – Минск: Ин-т истории АН БССР, 1968. – С. 298–306.
Бельков М.В. Райков С.Н. Козьянковский клад арабских куфических дирхамов IX–X веков из музейного собрания Национального Полоцкого историко-культурного музея-заповедника. – Полоцк: НПІКМЗ, 2011. – 40 с.
Вынікі даследавання хімічнага складу вырабаў з каляровых металаў з ювелірнай майстэрні ХІІ ст. на тэрыторыі Запалоцкага пасада Полацка / І.У. Магалінскі, М.В. Бялькоў, А.У. Шабуня-Клячкоўская і інш. // Беларускае Падзвінне: вопыт, методыка і вынікі палявых і міждысцыплінарных даследаванняў: зб. навук. арт. ІІІ міжнар. навук.-практ. канф., Полацк, 14–15 крас. 2016 г.: у 2 ч. / Полацкі дзярж. ун-т ; пад агул. рэд.: Д.У. Дука, У.А. Лобача, А.І. Корсак. – Наваполацк, 2016. – Ч. 1. – С. 98–100.
Магалинский И.В., Кенько П.М. Химический состав сырьевых слитков из цветных металлов Х–ХІ вв. (по материалам археологических исследований торгово-ремесленного поселения Бирули) // Матэрыялы па археалогіі Беларусі. Даследванне беларускіх старажытнасцей (да 80-годдзя з дня нараджэнна А.Г. Калечыц). – Вып. 31. – Мінск: Белар. навука, 2020. – С. 64-69.
Нехин М.Ю., Мамедов С.Б. Рентгенофлуоресцентная спектрометрия: высокоточный экспрессный элементный анализ для науки и промышленности // Лаборатория и производство. – 2019. – № 4. – С. 84-88.
Берестнева О.Г., Марухина О.В., Шевелёв Г.Е. Прикладная математическая статистика: учеб. пособие. – Томск: Изд-во Томск. политехн. ун-та, 2012. – 188 с. 9. Ван дер Варден Б.Л. Математическая статистика. – М.: Иностранная литература, 1960. – 434 с.
Ениосова Н.В., Митоян Р.А., Сарачева Т.Г. Химический состав ювелирного сырья эпохи средневековья и пути его поступления на территорию Древней Руси // Цветные и драгоценные металлы и их сплавы на территории Восточной Европы в эпоху Средневековья. – М.: Издательская фирма «Восточная литература РАН», 2008. – С. 107–188.