ГЕНЭЗІС, ХРАНАЛОГІЯ І ГІСТАРЫЧНЫ ЛЁС КУЛЬТУРЫ БРОМЕ Ў КАНТЭКСЦЕ АСВАЕННЯ МІЖРЭЧЧА ЗАХОДНЯГА БУГА, ПРЫПЯЦІ І НЁМАНА Ў ПОЗНЕЛЕДАВІКОВЫ ЧАС
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Анатацыя
Артыкул прысвечаны праблемам храналогіі і гістарычнага лёсу культуры броме ў кантэксце засялення тэрыторыі сучаснай Беларусі, прынамсі, міжрэчча Заходняга Буга, Прыпяці і Нёмана. Аўтарам выкананы агляд гістарыяграфіі па праблеме даследавання і вызначана ступень даследаваннасці дадзенага пытання ў беларускай гістарыяграфіі і археалагічнай навуцы. Зыходзячы з даных, атрыманых у выніку палявых даследаванняў на помніках археалогіі, а таксама даных прыродазнаўчых навук, былі сфармуляваныя магчымыя варыянты з’яўлення насельніцтва культуры броме ў выніку ўздзеяння прыродных катаклізмаў, якія, у сваю чаргу, паспрыялі яе фарміраванню і асваенню Заходнебужска-Прыпяцка-Нёманскага міжрэчча.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Гэты твор даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution» («Атрыбуцыя») 4.0 Сусветная.
Бібліяграфічныя спасылкі
Исаенко В.Ф. Мезолит Припятского Полесья // КСИА. – 1977б. – Вып. 149. – С. 53–59.
Ісаенка У.Ф. Лінгбі культура // Археалогія і нумізматыка Беларусі: энцыкл. / Беларус. энцыкл.; Рэдкал.: В.В. Гетаў і інш. – Мінск: БелЭн, 1993. – С. 370.
Чарняўскі М.М. Помнікі лінгбійскай культуры // Археалогія Беларусі: у 4 т. / рэдкал. М.В. Біч (старш.). – Мінск: Беларус. навука, 1997–2001. – Т. 1: Каменны і бронзавы вякі / Э.М. Зайкоўскі [і інш.]. – 1997. – С. 31–35.
Абухоўскі В.С. Палеаліт Беларусі – сучасны стан і перспектыва даследаванняў // Wspólnota dzedzictwa kulturowego ziem Białorusi i Polski / redakcja tomu: Aleksander Kośko, Алена Калечыц. – Warszawa: Ośrodek Ochronny Dziedzictwa Archeologicznego Przedsiębiorstwo Poligraficzne «DEKA», 2004. – S. 67–79.
Калечыц А.Г. Лінгбі культура // Археалогія Беларусі: энцыкл. У 2 т. – Т. 2. Л – Я / рэдкал. : Т. У. Бялова (гал. рэд.). – Мінск: Беларус. Энцыкл. Імя П. Броўкі, 2011. – С. 16–17.
Калечыц А.Г., Коласаў А.У., Абухоўскі В.С. Палеалітычныя помнікі Беларусі: (культурна–храналагічная ідэтыфікацыя крыніц). – Мінск: Беларус. навука, 2010. – 323 с.
Калечыц А.Г. Чалавек і асяроддзе: каменны век, Заходняе Палессе. – Мінск: Беларус. навука, 2018. – 583 с.
Сорокин А.Н., Ошибкина С., Трусов А. На переломе эпох. – М.., 2009. – 387 с.
Залізняк Л.Л. Фінальний палеоліт і мезоліт північного заходу Східной Европі. – Киïв, 1999. – 283 с.
Васильев С.А. Финальный палеолит Дании // Stratum plus. Время собирать камни. – 1999. – № 1. – С. 211–218.
Onoratini G., Combier J. Les Gravettiens de la Bourgogne a la Mediterrannee relations aves le Gravettien oriental // Восточный граветт / Под ред. Х.А. Амирханова. – М.: Науч. мир, 1998. – С. 90–124.
De Molyn J. The Bromme Culture // Notes on Denmarks most ancient culture. – Utrecht, 1954. – P. 109–117.
Амирханов Х.А. Восточный граветт или граветтоидные индустрии Центральной и Восточной Европы? // Восточный граветт. / Под ред. Х.А. Амирханова. – М.: Науч. мир, 1998. – С. 15–34.
Векилова Е.А. Палеолитическая стоянка Борщево I // МИА. – 1953. – № 39. – С. 111–137.
The Late Gravettian Site of Kostënki 21 Layer III, Russia: a Chronocultural Reassessment Based on a New Interpretation of the Significance of Intra-siteSpatial Patterning / N. Reynolds, M. Germonpré, A. A. Bessudnov, M. V. Sablin // Journal of Paleolithic Archaeology. – 2019. – №2. – P. 160–210. – DOI: https://doi.org/10.1007/s41982-018-0018-6.
Doronichev V., Golovanova L. Environment, Culture and Subsistence of Humans in the Caucasus between 40,000 and 10,000 Years Ago. – Cambridge Scholars Publishing, 2020. – 530 s.
Четырехъязычный (русско-англо-франко-немецкий) сл.-справ. по археологии палеолита / С.А. Васильев, Г. Бозински, Б.А. Бредли, Л.Б. Вишняцкий, Е.Ю. Гиря, Ю.Н. Грибченко, М.Н. Желтова, А.Н. Тихонов. – СПб.: Петерб. востоковедение, 2007. – 264 с. (Archaeologica Petropolitana, XX).
Fischer A., Nielsen F. Senistidens bopladser ved Bromme. En genbearbejdning af Westerby’s og Mathiassen’s fund // Aarboder for Nordisk Oldkyndighed og Historie 1986. – Kobenhavn, 1987. – P. 5–42.
Sobkowiak-Tabaka I. Rozwoj spolecznosci federmesser na nizinie Srodkowoeuropejskiej. – Poznan, 2017. – 400 s.
Sauer F., Riede F. A Critical Reassessment of Cultural Taxonomiesin the Central European Late Palaeolithic // J Archaeol Method Theory. – 2019. – №. 26. – P. 155–184. – DOI: https://doi.org/10.1007/s10816-018-9368-0.
Were abrupt Lateglacial and early-Holocene climatic changes in northwest Europe linked to freshwater outbursts to the North Atlantic and Arctic Oceans? / A. Nesje, S. O. Dahl, J. Bakke // The Holocene. – 2004. – Vol. 14(2). – P. 299–310. – DOI: https://doi.org/10.1191/0959683604hl708fa.
Горшков А.Д. Природно-климатические условия и их влияние на степень заселения территории Беларуси в первобытную эпоху (40-8 тыс. лет. до н.э.) // Весн. Гродз. дзярж. ун-та імя Янкі Купалы. Сер. 1. Гісторыі і археалогія. Філасофія. Паліталогія. – 2022. – Т. 14, № 1. – С. 41–50.
Кольцов Л.В., Жилин М.Г. Финальный палеолит лесной зоны Европы (культурное своеобразие и адаптация). – М., 2008. – 313 с.
Dating the Trollesgave site and the Bromme culture e chronologicalfix–points for the Lateglacial settlement of Southern Scandi-navia / A. Fischer, M. Mortensen, P. Henriksen, D. Mathiassen, J. Olsen // Journal of Archaeological Science. – 2013. – № 40. – P. 4663–4674. – DOI: https://doi.org/10.1016/j.jas.2013.06.026.
Fischer A. The Fensmark settlement and the almost invisible Late Palaeolithicin Danish field archaeology // Danish Journal of Archaeology. – 2013. – Vol. 1, No. 2. – P. 123–141. – DOI: https://doi.org/10.1080/21662282.2012.760895.
Late Palaeolithic Nørre Lyngby – a northernoutpost close to the west coast of Europe / A. Fischer, L. Clemmensen, R. Donahue, J. Heinemeier, H. Lykke-Andersen, R. Lysdahl, M. Mortensen, J. Olsen, P. Retersen // Quartär. – 2013. – № 60. – P. 137–162. – DOI: https://doi.org/10.7485/QU60_7.
Калечиц Е.Г. Палеогеография эпохи верхнего палеолита на территории Белоруссии и Брянской области: дисс. … канд. геогр. наук: 11.00.04. – Минск, 1972. – 186 л.
Environmental impact of the Laacher See eruption at a large distance from the volcano: Integrated palaeoecological studies from Vorpommern (NE Germany) / P. Klerka, W. Janke, P. Kühn, M. Theuerkauf // Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. – 2008. – № 270. – P. 196–214. – DOI: https://doi.org/10.1016/j.palaeo.2008.09.013.
Лисицын С.Н. Технокомплексы рубежа плейстоцена и голоцена в лесной зоне Восточной Европы // Каменный век: от Атлантики до Пацифики // Замятнинский сб. – СПб.: МАЭ РАН; ИИМК РАН, 2014. – Вып. 3. – С. 85–109.
Залізняк Л.Л. Фінальнйй палеоліт і мезоліт континентальное Украіни. Культурний поділ та періодйзація // Кам’яна доба Украіни. – 2005. – Вип. 8. – 184 с.
Синицына Г.В. О финальном палеолите на Валдайской возвышенности (дискуссионные вопросы) // Твер. археол. сб. – 2015. – Т. 1, вып. 5. – С. 11–23.
Ступак Д.В. Технології розщеплення кременю фінальнопалеолітичних і мезолітичних культур Українського Полісся: автореф. дис. … канд. іст. наук: 07.00.04 «Археологія», Київ, 2017. – 387 c.
Szymczak K. Kultura perstuńska w paleolicie schylkowym nizu srodkowoeuropejskiego // Swiatowit, XXXVIII. – Warszawa, 1991. – S. 143–188.
Szymczak K. Epoka kamienia Polski północnowschodniej na tle Środkowoeuropejskim. – Warszawa: Wydawnictwa Fundacji «Historia pro futuro», 1995. – 191 s.
Синицына Г.В. О миграциях и автохтонном развитии культур финального палеолита на северо-западе Русской равнины // Проблемы заселения Северо-Запада Восточной Европы в верхнем и финальном палеолите (культурно-исторические процессы) / Отв. ред. Г.В. Синицына. – СПб.: ИИМК РАН, 2013. – С. 152–181.
Лисицын С.Н. Экологический подход к периодизации финального палеолита и раннего мезолита в Верхневолжском регионе // Stratum plus. Время собирать камни. – 1999. – № 1. – С. 59–110.
Синицына Г.В. Финальный палеолит Восточной Европы // Взаимодействие и хронология культур мезолита и неолита Восточной Европы: Материалы Международной научной конференции, посвященной 100–летию Н.Н. Гуриной (20–25 окт. 2009 г.) / Ред. С.А Васильев. – СПб.: ИИМК – С. 17–20.
Залізняк Л.Л. Доба катастроф у первісній Європі та її історичні наслідки // Кам’яна доба України. – 2008. – Вип. 11. – С. 96–115.