TYPOLOGY OF KNIVES OF THE BELARUSIAN DNIEPER REGION X-XV CENTURIES. (BASED ON THE RESULTS OF ARCHAEOLOGICAL RESEARCH IN STARYY SHKLOV AND MSTISLAVL)
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
The article presents a typological analysis of knives of the X-XV centuries from the territory of Staryy Shklov and Mstislavl, obtained in the course of archaeological research by I.A. Marzalyuk in 2008-2012, 2014. Analyzed the main publications devoted to the knives of the Belarusian Dnieper region and adjacent territories. The historiography on this topic has been studied. Based on the state standard of the Russian Federation (Гост Р №51500-99), the terminology of the constituent elements of knives was unified. In the analysis of knives, formaltypological and historical-comparative methods were used, the data of metallography of artifacts from other synchronous sites were taken into account. Artifacts are systematized based on typology of of A.E. Leontiev, supplemented by the author (Section III type 2), used research of R.S. Minasyan, Y.A. Zayats, G.N. Saganovich. Conclusions are made about the distribution of certain types, ethnicity of certain types of products, about the legality of the relationship between the type of product and the method of production.
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
References
Алексеев, Д. Энциклопедия оружия: лучшие мировые образцы / Д. Алексеев. – М. : Эксмо, 2019. – 480 с. (Подарочные издания. Оружие).
Ножи и кинжалы охотничьи [Электронный ресурс] : Гост Р №51500-99 // Государственный стандарт Российсской Федерации // eko-czao.narod.ru. – 1999. – Режим доступа: http://eko-czao.narod.ru/ho/gost/001/51500-99.htm. – Дата доступа: 15.08.2020.
Минасян, Р.С. Четыре группы ножей Восточной Европы эпохи раннего средневековья (к вопросу о появлении славянских форм в лесной зоне) / Р.С. Минасян // Археолог. сб. – 1980. – № 21. – С. 68–74.
Сагановіч, Г.М. Прылады і побытавыя рэчы / Г.М. Сагановіч, // Археалогія Беларусі : у 4 т. / Под науч. ред. П.Ф. Лысенко. – Мінск : Беларус. Навука, 2001. – Т. 4: Помнікі XIV–XVIII стст. – С. 260–277.
Заяц, Ю.А. Заславль в эпоху феодализма / Ю.А. Заяц. – Минск : Навука і тэхніка, 1995. – 207 с.
Леонтьев, А.Е. Классификация ножей Сарского городища / А.Е. Леонтьев // Советская археология. – 1976. – № 2. – С. 33–44.
Балашов, А.А. Ножи славян Днепро-донского междуречья как источник по этнокультурным контактам IX – X вв. [Электронный ресурс] / А.А. Балашов // Учёные записки : электрон. науч. журн. Курс. гос. ун-та. – 2013. – № 3(27). – Т. 1. – Режим доступа: https://cyberleninka.ru/article/n/nozhi-slavyan-dnepro-donskogo-mezhdurechya-kak-istochnik-po-etnokulturnym-kontaktam-ix-x-vv/viewer. – Дата доступа:01.12.2020.
Колчин, Б.А. Железоделательное ремесло Новгорода Великого / Б.А. Колчин // Тр. Новгор. археол. Экспедиции : в 4 т. – Т. 2. Материалы и исследования по археологии СССР (МИА) № 65 ; под ред. А.В. Арциховского и Б.А. Колчина. – М., 1959. – С. 7–121.
Марзалюк, І.А. Справаздача аб археалагічных раскопках на гарадзішчы «Стары Шклоў» Шклоўскага раёна Магілёўскай вобласці ў 2008 г. / І.А. Марзалюк // ЦНА НАН Беларусі. – ФАНД. Воп. 1. Арх. № 2595. – 30 с., 35 с. калекц. воп., 7 с. сп. іл., 95 с. іл., 1 даведка.
Марзалюк, І.А. Справаздача аб археалагічных раскопках на на гарадзішчы «Стары Шклоў» Шклоўскага раёна Магілёўскай вобласці ў 2009 г. / І.А. Марзалюк // ЦНА НАН Беларусі. – ФАНД. Воп. 1. Арх. № 2819. – 30 с., 20 с. калекц. воп., 1 с. умоўн. абазн., 2 с. сп. мал., 4 с. сп. фота, 33 с. мал., 54 с. фота, 1 даведка.
Марзалюк, І.А. Справаздача аб археалагічных раскопках на гарадзішчы «Стары Шклоў» Шклоўскага раёна Магілёўскай вобласці ў 2010 г. / І.А. Марзалюк // ЦНА НАН Беларусі. – ФАНД. Воп. 1. Арх. № 2809. – 23 с., 30 с. калекц. воп., 6 с. сп. мал. і фота, 1 с. умоўн. Абазн., 35 с. мал., 37 с. фота, 43 с. дадатак, 1 даведка.
Марзалюк, І.А. Справаздача аб археалагічных раскопках на гарадзішчы «Стары Шклоў» Шклоўскага раёна Магілёўскай вобласці ў 2011 г. / І.А. Марзалюк // ЦНА НАН Беларусі. – ФАНД. Воп. 1. Арх. № 3069. – 57 с., 147 с. калекц. воп., 10 с. сп. мал., 8 с. сп. фота, 2 с. умоўн. абазн., 125 мал., 75 фота, 1 даведка.
Марзалюк, І.А. Справаздача аб археалагічных раскопках на гарадзішчы «Стары Шклоў» Шклоўскага раёна Магілёўскай вобласці ў 2012 г. / І.А. Марзалюк // ЦНА НАН Беларусі. – ФАНД. Воп. 1. Арх. № 3070. – 18 с., 29 с. калекц. воп., 2 с. умоўн. Абазн., 2 с. сп. Мал. і фота, 23 мал., 18 фота, 1 даведка.
Марзалюк, І.А. Справаздача аб археалагічных раскопках на тэрыторыі Мсціслаўскага замчышча (Замкавая гара) у горадзе Мсціславе Магілёўскай вобласці ў 2014 годзе / І.А. Марзалюк // ЦНА НАН Беларусі. – ФАНД. Воп. 1. Арх. № 3196. – 51 с., 28 с. калекц. воп., 8 с. сп. мал. і фота.
Лесман, Ю.М. Скандинавский компонент древнерусской культуры / Ю.М. Лесман // Stratum Plus. – 2014. – № 5. – С. 43–87.
Arbman, H Die Gräber. Tafeln. Birka I. / H. Arbman. – Uppsala : Almqvist & Wilsells, 1940. – 310 с.
Гурын М.Ф. Металаграфічнае даследаванне жалезных прадметаў з гарадзішча каля в. Горы Горацкага раёна / М.Ф. Гурын // Весці АН БССР. Сер. грамадскіх навук. – 1985. – № 4. – С. 61–68.
Друцк : Друцк и Друцкая волость (княжество) в IX—XII вв., летопись древних слоев, князья Друцкие и их владения в XIII—XVIII вв., ремесло, промыслы, торговля (по данным археологии, нумизматики, писменных источников), памятники архитектуры и объекты туризма /О. Н. Левко [и др. ] ; редкол.: А. А. Коваленя (гл. ред.) [и др. ] ; Нац. акад. наук Беларуси, Ин-т истории. – Минск : Беларуская навука, 2014. – 619 c.
Марзалюк, I.A. Магілеў у XII–XVIII стст.: Людзі і рэчы / I.A. Марзалюк. – Мінск : Веды, 1998. – 260 с.
Мяцельскі, А.А. Старадаўні Крычаў: Гісторыка-археалагічны нарыс горада ад старажытнах часоў да канца XVIII ст. / А.А. Мяцельскі. – Мінск : Бел. Навука, 2003. – 167 с.
Сагановіч, Г.М. Кавальскія вырабы сярэдневяковага Мсціслава / Г.М. Сагановіч // Помнікі мастацкай культуры Беларусі. Новыя даследаванні ; нав. рэд. С.А. Марцалёў. – Мінск : Навука і тэхніка, 1989. – С. 183–189.
Завьялов, В.И. Традиции и инновации в производственной культуре Северной Руси / В.И. Завьялов, Л.С. Розанова, Н.Н. Терехова. – М. : «Анкил», 2012. – 376 с.