РАЗВІЦЦЁ ШЛЯХЕЦКАГА САМАКІРАВАННЯ І СТАНАЎЛЕННЕ ГАСПАДАРЧАГА СОЙМІКА Ў ВКЛ У КАНЦЫ XVII СТ. – ПАЧАТКУ XVIII СТ.
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Анатацыя
На падставе новых рукапісных дакументаў даследуецца развіццё шляхецкага самакіравання і станаўленне гаспадарчага сойміка ў канцы XVII ст. – пачатку XVIII ст. у розных паветах ВКЛ. Удалося ўстанавіць, што свайму з’яўленню гаспадарчы соймік абавязаны руху “рэспубліканцаў”, які адным з пунктаў сваёй праграмы “ўраўнавання правоў” (каэквацыі) бачыў увядзення скарбовых судоў і перанясенне фінансавання войска ў паветы. На гаспадарчым сойміку меў адбывацца выбар: паборцаў чопавага і шэлезнага, гіберны, габрэйскага і татарскага пагалоўнага, тытунёвай манаполіі, камісараў па зборы падаткаў, а таксама павятовых палкоўніка і ротмістраў, складу скарбовага (фіскальнага) суда.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Гэты твор даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution» («Атрыбуцыя») 4.0 Сусветная.
Бібліяграфічныя спасылкі
Радаман, А. Соймік / А. Радаман // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. Т. 2: Кадэцкі корпус – Яцкевіч / Рэдкал.: Г.П. Пашкоў (гал. рэд.) [і інш.]. – Мінск, 2006. С. 615 – 617.
Рахуба, А. Вялікае княства Літоўскае ў парламенцкай сістэме Рэчы Паспалітай (1569 – 1763) / А. Рахуба. – Мінск, 2008.
Lietuvos mokslų akademijos biblioteka. – F 17. B. 177.
Volumina legum.T. V. – Petersburg, 1860.
Volumina legum.T. VI. – Petersburg, 1860.
Sliesoriūnas, G. Sejm Niemy a rewizja reform ustrojowych, zainspirowanych przez litewskich republikantów na przełomie XVII i XVIII w. / G. Sliesoriūnas // Sejm Niemy. Między mitem a reformą państwa / red. M. Zwierzykowski. – Warszawa, 2019. – S. 189 – 201.
Zakrzewski, A. Sejmiki Wielkiego Księstwa Lit. XVI-XVIII w. Ustrój i funkcjonowanie: sejmik trocki / A. Zakrzewski. – Warszawa, 2000.
Biblioteka Czartoryskich. – Rkps. 192.
Віцько, Д. Галоўны Трыбунал ВКЛ 1698 г.: судовая расправа над Сапегамі / Д. Віцько // Архэ. – 2016. – № 3. – С. 84 – 139.
Biblioteka Jagiellońska. – Sygn. 6357.
Vilniaus universiteto biblioteka (далей VUB). – F. 7. Sign. 32/13909.
Віцько, Д. Дэпутацкія соймікі ВКЛ 1699 г. / Д. Віцько // Архэ. 2015. – № 12. – С. 164 – 193.
VUB. – F. 7. Sign. 4/6145.
Віцько, Д. Супрацьстаянне палітычных груповак у Гарадзенскім павеце ў 1696 – 1700 гг. / Д. Віцько // Гарадзенскі палімпсест. 2009. Дзяржаўныя ўстановы і палітычнае жыццё. XVI – XX ст. – С. 204 – 223.
Мацук, А. Полацкае ваяводства ў ХVIII ст.: ваявода, шляхецкая эліта, соймікі / А. Мацук. – Мінск, 2014.
Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі ў Мінску (далей НГАБ). – Ф. 1705. Воп. 1. Спр. 27.
Акты Виленской археографической комиссии. Т. 4. Акты Брестского гродского суда. – Вильно, 1870.
НГАБ. – Ф. 1733. Воп. 1. Спр. 14.
Віцько, Д. Пінскі соймік у канцы XVII – пачатку XVIII ст.: функцыянаванне і палітычнае жыццё / Д. Віцько // Беларускі гістарычны часопіс. 2011. № 2. – С. 22 – 30.
НГАБ. – Ф. 1733. Воп. 1. Спр. 15.
НГАБ. – Ф. 1733. Воп. 1. Спр. 16.
Niezabitowski, S. Dzienniki, 1695 – 1700 / S. Niezabitowski. – Poznań, 1998.
Archiwum Główne Akt Dawnych (далей AGAD). – AR. – Dz. II. Sygn. 1869.
AGAD. – AR. – Dz. II. Sygn. 1870.
AGAD. – AR. – Dz. II. Sygn. 1882.
VUB. – F. 13. Sign. 178.
Российский государственный архив древних актов. – Ф. 356. Д. 34.
НГАБ. – Ф. 1737. Воп. 1. Спр. 26.
НГАБ. – Ф. 1731. Воп. 1. Спр. 2.
Віцько, Д. Паўстанне на ўсходзе Беларусі ў 1701–1702 гг. / Д. Віцько // Беларускі гістарычны часопіс. – 2007. – № 4. – С. 15 – 21.
НГАБ. – Ф. 1729. Воп. 1. Спр. 5.
НГАБ. – Ф. 1728. Воп. 1. Спр. 4.
Юргайтис, Р. Как голосовала шляхта Речицкого повета 7 февраля 1706 г., выбирая депутатов Главного Литовского Трибунала / Р. Юргайтис // Парламенцкія структуры ўлады ў сістэме дзяржаўнага кіравання Вялікага княства Літоўскага і Рэчы Паспалітай у стагоддзях. – Мінск, 2008. – С. 285 – 295.
НГАБ. – Ф. 1736. Воп. 1. Спр. 1.
НГАБ. – Ф. 1736. Воп. 1. Спр. 3.
Рэкамендаваныя артыкулы аўтара (аўтараў)
- А. У. МАЦУК, ПЕРАПІСКА МІХАЛА ЧАРТАРЫЙСКАГА З МІХАЛАМ МАСАЛЬСКІМ З ФОНДАЎ ПОЛЬСКАЙ БІБЛІЯТЭКІ Ў ПАРЫЖУ ЯК КРЫНІЦА ПА ПАЛІТЫЧНАЙ ГІСТОРЫІ ВКЛ 1737–1764 гг., Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 1 (2018)
- А. У. МАЦУК, ШЛЯХТА ЎСХОДНІХ ВАЯВОДСТВАЎ ВКЛ І РАСІЙСКІЯ ВОЙСКІ ПАДЧАС “ВАЙНЫ ЗА ПОЛЬСКУЮСПАДЧЫНУ 1733–1735 гг.”, Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 1 (2016)
- А. У. МАЦУК, ШЛЯХТА ЎСХОДНІХ ВАЯВОДСТВАЎ ВЯЛІКАГА КНЯСТВА ЛІТОЎСКАГА І РАСІЙСКІЯ ВОЙСКІ ПАДЧАС “ВАЙНЫ ЗА ПОЛЬСКУЮ СПАДЧЫНУ 1733–1735 ГАДОЎ”, Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 1 (2015)