ЮВЕЛІРНАЯ МАЙСТЭРНЯ ХІІ СТАГОДДЗЯ НА ЗАПАЛОЦКІМ ПАСАДЗЕ СТАРАЖЫТНАГА ПОЛАЦКА (ПА МАТЭРЫЯЛАХ АРХЕАЛАГІЧНЫХ РАСКОПАК 2013 ГОДА)
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Анатацыя
Даследаванне ўтрымоўвае матэрыялы археалагічных раскопак 2013 года на тэрыторыі Запалоцкага посада старажытнага Полацка. У 2013 годзе была адкрыта паўночная частка Запалоцкага пасада (каля 15 га). Падчас раскопак была выяўленая пабудова, якая сумяшчала жылую хату і ювелірную майстэрню. Прыводзіцца характарыстыка стратыграфіі культурнага пласта раскопу. Апісваюцца знаходкі, якія характарызуюць ювелірную вытворчасць: тыглі, адыходы вытворчасці, форму для вытворчасці васковых мадэляў, вырабы з каляровага металу, а таксама прылады печы-горна. Даецца характарыстыка жылой прасторы з кароткім апісаннем гаспадарчых рэчаў. Ювелірны комплекс, як і ўсю паўночную частку Запалоцкага пасада, можна датаваць у межах ХІІ стагоддзя. Вялікая плошча (каля 55 га) і высокі сацыяльны статус жыхароў (баярства і рамеснікі-ювеліры) вызначаюць Запалоцкі посад як адну з найважнейшых горадаўтваральных структур старажытнага Полацка.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Гэты твор даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution» («Атрыбуцыя») 4.0 Сусветная.
Бібліяграфічныя спасылкі
Башков, А.А. Христианские древности Беларуси конца Х–XIV в. (предметы христианского культа индивидуального использования) / А.А. Башков. – Минск: И.П. Логвинов, 2011. – 194 с.
Дук, Д.У. Археалагічныя комплексы пасадаў Полацка IX–XVIII стст. (па выніках раскопак 2004–2012 гг.) / Д.У. Дук. – Наваполацк: ПДУ, 2014. – 248 с.
Дук, Д.У. Археалагічныя раскопкі на Запалоцкім пасадзе старажытнага Полацка / Д.У. Дук // Гістарычна-археалагічны зб. – Мінск, 2005. – Вып. 20. – С. 245–247.
Дук, Д.У. Полацк і палачане (IX–XVIII стст.) / Д.У. Дук. – Наваполацк: ПДУ, 2010. – 180 с.
Дук, Д.У. Рэчавы комплекс з раскопак на Запалоцкім пасадзе старажытнага Полацка ў 2004 і 2006 гадах / Д.У. Дук // Acta archaeologica Albaruthenica. Vol. V (Вып. 5) / уклад. М.А. Плавінскі, В.М. Сідаровіч. – Мінск: І.П. Логвінаў, 2009. – С. 19–45.
Дук, Д.В. Новые археологические исследования на территории Заполотского посада древнего Полоцка (конец Х – первая половина ХII в.) / Д.В. Дук, А.Л. Коц // Под знаком Рюриковичей. Stratumplus. Археология и культурная антропология, 2013. – Кишинёв. – № 5. – C. 83–90.
Ениосова, Н.В. Плавильные сосуды новгородских ювелиров / Н.В. Ениосова, Т. Ререн // Новгородские археологические чтения-3. – Великий Новгород, 2011. – С. 243–254.
Ениосова, Н.В. Тигли Гнёздовского поселения / Н.В. Ениосова, Р.А. Митоян // Труды ГИМ. – М., 1999. – Вып. 111: Археологический сборник памяти Марии Васильевны Фехнер. – С. 54–63.
Кенько, П.М. Поясная гарнитура с территории Беларуси (І–ХІІІ вв.). Свод археологических источников / П.М. Кенько. – Минск: Беларус. навука, 2012. – 172 с.
Клімаў, М.В. Асноўныя вынікі археалагічных раскопак на помніку Лучна-1 у 2010 годзе / М.В. Клімаў // Матэрыялы па археалогіі Беларусі. – Мінск, 2012. – Вып. 23: Археалагічныя даследаванні на тэрыторыі Беларусі ў 2009–2010 гадах. – С. 324–332.
Магалінскі, І.У. Вытворчыя ювелірныя комплексы старажытнага Полацка (X–XVII стст.) / І.У. Магалінскі // Матэрыялы па археалогіі Беларусі. – Мінск, 2011. – Вып. 21: Вывучэнне археалагічных помнікаў на тэрыторыі Полацкай зямлі (да 1150-годдзя Полацка). – С. 115–121.
Магалінскі, І.У. Ліцейныя формы і тыглі для плаўкі каляровых металаў з тэрыторыі Полацка X–XVII стст. / І.У. Магалінскі // Матэрыялы па археалогіі Беларусі. – Мінск, 2011. – Вып. 21: Вывучэнне археалагічных помнікаў на тэрыторыі Полацкай зямлі (да 1150-годдзя Полацка). – С. 184–193.
Магалінскі, І.У. Металічныя крыжы-цельнікі канца Х–XVIII ст. з тэрыторыі Полацка (класіфікацыя, храналогія і тэхналогія вытворчасці) / І.У. Магалінскі // Полацкі музейны штогоднік: (зб. навук. арт. за 2011 г.) / уклад. Т.А. Джумантаева, А.У. Шумовіч. – Полацк, 2012. – С. 252–265.
Кургаганныя могільнікі захаду Браслаўскага Паазер’я (матэрыялы раскопак 1978–2010 гадоў) / М.А. Плавінскі [і інш.]. – Мінск: Галіяфы, 2014. – 220 с.
Поветкин, В.И. Бубенчики-звонцы в древнем Новгороде (применение, способы производства, типология и хронология) / В.И. Поветкин // Российская археология. – 2009. – № 2. – С. 79–92.
Седова М.В. Ювелирные изделия древнего Новгорода (Х–XV стст.) / М.В. Седова. – М.: Наука, 1981. – 158 с.
Рэкамендаваныя артыкулы аўтара (аўтараў)
- А. Л. КОЦ, ГІСТОРЫЯ ВЫВУЧЭННЯ БУДАЎНІЧЫХ МАТЭРЫЯЛАЎ МУРАВАНЫХ ПОМНІКАЎ ПОЛАЦКА СТАРАЖЫТНАРУСКАГА ПЕРЫЯДУ, Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 9 (2022)
- А. Л. КОЦ, МУЗЫЧНАЯ КУЛЬТУРА ПОЛАЦКА XI – XIX стст. (ПА МАТЭРЫЯЛАХ АРХЕАЛАГІЧНЫХ РАСКОПАК), Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 1 (2022)
- А. Л. КОЦ, І. У. МАГАЛІНСКІ, П. М. КЕНЬКО, СЛЯДЫ РАЗБУРЭННЯ МУРАВАНЫХ БУДЫНКАЎ ХІ–ХІІІ стст. НА ВЕРХНІМ ЗАМКУ СТАРАЖЫТНАГА ПОЛАЦКА, Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 2 (2023)
- І. У. МАГАЛІНСКІ, В. А. ЕМЕЛЬЯНЧЫК, А. Л. КОЦ, П. М. КЕНЬКО, ПАПЯРЭДНІЯ ВЫНІКІ ДАСЛЕДАВАННЯ МОГІЛЬНІКА ХІ-ХІІІ стст. НА ТЭРЫТОРЫІ ВЕРХНЯГА ЗАМКА ПОЛАЦКА, Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 2 (2023)
- А. Л. КОЦ, ЖЫЛЛЁВА-ГАСПАДАРЧЫЯ КОМПЛЕКСЫ Х–XVIII СТСТ. НІЖНЯГА ЗАМКА ПОЛАЦКА (ПА ВЫНІКАХ РАСКОПАК 2014 ГОДА), Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 1 (2018)
- А. Л. КОЦ, ПЛІНФА Ў ПАХАВАННЯХ ХІ–ХІV СТСТ. У ПОЛАЦКУ, Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 1 (2024)
- А. Л. КОЦ, ПРАБЛЕМЫ І ПЕРСПЕКТЫВЫ ВЫВУЧЭННЯ ЖЫЛЛЁВА-ГАСПАДАРЧЫХ КОМПЛЕКСАЎ ПОЛАЦКА XI – XVIII стст., Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 1 (2021)
- Я. М. ТОРШЫН, П. Л. ЗЫКАЎ, А. Л. КОЦ, БАРАБАН СПАСА-ПРААБРАЖЭНСКАГА ХРАМА Ў ПОЛАЦКУ (ПА МАТЭРЫЯЛАХ НОВЫХ ДАСЛЕДАВАННЯЎ У 2021 ГОДА), Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 3 (2024)