ШЛЯХТА ЎСХОДНІХ ВАЯВОДСТВАЎ ВЯЛІКАГА КНЯСТВА ЛІТОЎСКАГА І РАСІЙСКІЯ ВОЙСКІ ПАДЧАС “ВАЙНЫ ЗА ПОЛЬСКУЮ СПАДЧЫНУ 1733–1735 ГАДОЎ”
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Анатацыя
Даследуюцца ўзаемадачыненні шляхты ўсходніх ваяводстваў ВКЛ (Аршанскага павета, Віцебскага, Полацкага і Мсціслаўскага ваяводстваў) з расійскімі войскамі, якія былі ўведзены з мэтай змагання з прыхільнікамі Станіслава І Ляшчынскага і падтрымкі мясцовых прыхільнікаў Аўгуста ІІІ. Заўважана, што Станіслава І Ляшчынскага падтрымала большасць шляхты Аршанскага павета і Полацкага ваяводства. Супраць іх і былі накіраваны дзеяннні расійскіх войскаў з корпуса Юрыя Рапніна. Гэтыя расійскія войскі сталі прычынай таго, што на баку Аўгуста ІІІ выказалася віцебская шляхта. Выяўлена, што пры падтрымцы расійскіх войскаў перавагу ў Мсціслаўскім ваяводстве таксама атрымалі прыхільнікі Аўгуста ІІІ; перамогі расійскіх войскаў над прыхільнікамі Ляшчынскага з Полацкага ваяводства і Аршанскага павета прымусілі мясцовую шляхту да канца 1734 года прызнаць уладу Аўгуста ІІІ.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Гэты твор даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution» («Атрыбуцыя») 4.0 Сусветная.
А. У. МАЦУК, Інстытут гісторыі НАН Беларусі, Мінск
канд. гіст. навук
Бібліяграфічныя спасылкі
Бутурлин, Д. Военная история походов россиян в XVIII столетии / Д. Бутурлин. – СПб., 1823. – Ч. 1, т. 3. – 411 с.
Sliesoriūnas, F. Lietuvos Didžioji Kunigaikštyst÷ 1733 – 1736 metų tarpuvaldžiu / F. Sliesoriūnas // Lietuvos Valstyb÷ XII – XVIII a. – Vilnius, 1997. – S. 365–381.
Sliesoriūnas, F. Mūšis prie Vilniaus ir miesto nusiaubimas 1734 metais / F. Sliesoriūnas // Lietuva ir jos kaimynai: nuo Normanų iki Napoleono. Prof. Broniaus Dundulio atminimui. – Vilnius, 2001. – P. 311–329.
Мацук, А. Войска як інструмент усталявання ўлады Аўгуста ІІІ у ВКЛ у 1733–1735 гг. / А. Мацук // Беларускі гістарычны агляд. – 2008. – Т. 15, сш. 1–2 (28–29). – С. 329–364.
Цясельскі, Т. Узброеныя сілы ВКЛ падчас вайны за польскую спадчыну ў 1733–1735 гг. / Т. Цясельскі // Архэ. – 2011. – № 6. – С. 246–259.
Цясельскі, Т. Баявыя дзеянні на тэрыторыі Вялікага Княства Літоўскага падчас вайны за польскую спадчыну ў 1733–1735 гг. / Т. Цясельскі // Архэ. – 2012. – № 6. – С. 347–371.
Мацук, А. Значение боевых действий в ВКЛ в войне за “польское наследство” / А. Мацук // Война и оружие. Новые исследования и материалы: тр. четвертой междунар. науч.-практ. конф. – СПб. – Ч. III. – С. 198–218.
Сборник Русского исторического общества. Т. 106: Бумаги Кабинета Министров Императрицы Анны Иоанновны. Ч. 2 (год 1733) / Собр. и изд. под ред. А.Н. Филиппова. – СПб., 1899. – 654 с.
Российский государственный архив древних актов. – Фонд 177. – 1733 г. – Д. 7.
Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі. – Фонд 1734. – Воп. 1. – Спр. 24.
Российский государственный архив древних актов. – Фонд 177. – 1734 г. – Д. 18.
Lietuvos Mokslų Akademijos biblioteka. – F. 148. – B. 80.
Сборник Русского исторического общества. Т. 108: Бумаги Кабинета Министров Императрицы Анны Иоанновны. Ч. 3 (год 1734) / Собр. и изд. под ред. А.Н. Филиппова. – СПб., 1900. – 512 c.
Архив внешней политики Российской империи. – Фонд 79. – Оп. 1. – 1733 г. – Д. 45а.
Biblioteka PAN i PAU. – Sygn. 1175.
Codzienne kłopoty, wielkie interesy i podwójna elekcja: korespondencja radziwiłłowskich urzędników z księŜną Anną z Sanguszków Radziwiłłową i jej synem Michałem Kazimierzem z 1733/1734 roku / Wydał J. Dygdała. – Warszawa, 2013. – 226 s.
Biblioteka Ossolińskich. – Sygn. 6611.
Archiwum Główne Akt Dawnych. Zbiór Komierowskich. Sygn. 62/82.
Pamiętnik Tadeusza Ogińskiego // Przegląd historyczny. – 1914. – Z. 1. – 51–83.
Matuszewicz, M. Diariusz Ŝycia mego / M. Matuszewicz. – Warszawa, 1996. – T. 1. – 928 s.
Российский государственный военно-исторический архив. – Фонд 20. – Оп. 1. – Д. 54. – Ч. 1.
Архив внешней политики Российской империи. – Фонд 79. – Оп. 1. – 1733 г. – Д. 45б.
Мацук, А. Полацкае ваяводства ў XVIII ст.: ваявода, шляхецкая эліта, соймікі / А. Мацук. – Мінск, 2014. – 233 с.
Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі. – Фонд 1729. – Воп. 1. – Спр. 38а.
Сборник Русского исторического общества. Т. 111: Бумаги Кабинета Министров Императрицы Анны Иоанновны. Ч. 4 (год 1735) / собр. и изд. под ред. А.Н. Филиппова. – Юрьев, 1901. – 587 с.
Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі. – Фонд 1729. – Воп. 1. – Спр. 39.
Dyariusz Ŝycia Ignacego Łopacińskiego // Biblioteka Warszawska. – 1855. – T. 3. – S. 393–425.
Рэкамендаваныя артыкулы аўтара (аўтараў)
- А. У. МАЦУК, ПЕРАПІСКА МІХАЛА ЧАРТАРЫЙСКАГА З МІХАЛАМ МАСАЛЬСКІМ З ФОНДАЎ ПОЛЬСКАЙ БІБЛІЯТЭКІ Ў ПАРЫЖУ ЯК КРЫНІЦА ПА ПАЛІТЫЧНАЙ ГІСТОРЫІ ВКЛ 1737–1764 гг., Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 1 (2018)
- А. У. МАЦУК, РАЗВІЦЦЁ ШЛЯХЕЦКАГА САМАКІРАВАННЯ І СТАНАЎЛЕННЕ ГАСПАДАРЧАГА СОЙМІКА Ў ВКЛ У КАНЦЫ XVII СТ. – ПАЧАТКУ XVIII СТ., Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 1 (2020)
- А. У. МАЦУК, ШЛЯХТА ЎСХОДНІХ ВАЯВОДСТВАЎ ВКЛ І РАСІЙСКІЯ ВОЙСКІ ПАДЧАС “ВАЙНЫ ЗА ПОЛЬСКУЮСПАДЧЫНУ 1733–1735 гг.”, Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 1 (2016)