ДЗЯРЖАЎНА-ПАЛІТЫЧНАЯ ТРАДЫЦЫЯ ВЯЛІКАГА КНЯСТВА ЛІТОЎСКАГА Ў НАЦЫЯНАЛЬНЫХ РУХАХ ЯГО ПРАВАПЕРАЕМНІКАЎ У ПАЧАТКУ ХХ СТАГОДДЗЯ
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Анатацыя
Разгледжаны пошукі беларускай, літоўскай і польскай палітычнай думкі пачатку ХХ ст. форм нацыянальна-дзяржаўнага ўладкавання народаў былога ВКЛ на аснове яго дзяржаўна-палітычнай традыцыі. Усталяваны абставіны звароту да гістарычнай традыцыі. Ахарактарызаваны месца і роля традыцый ВКЛ у “краёвай” ідэалогіі, ідэалогіі літоўскіх аўтанамістаў, польскіх федэралістаў, беларускага нацыянальнага руху. Выяўлена тэндэнцыя да дыференцыяцыі інтарэсаў нацый краю і прыстасавання імі спадчыны ВКЛ да сваіх інтарэсаў, канкурэнцыі з-за гэтай спадчыны.
Навуковая навізна месціцца ў метадалагічным падыходзе, што грунтуецца на сучасных канцэпцыях (сацыякультурнай траўмы; палітычнай нацыі; нацыяўтварэння ва Усходняй Еўропе, разгледжанага праз феномен спадчыны Рэчы Паспалітай і ВКЛ); правядзенні параўнаўчага аналізу практыкі выкарыстання спадчыны ВКЛ беларускімі, літоўскімі і польскімі нацыянальнымі рухамі і выкрыцці спецыфікі ідэалогіі беларускага руху; прыцягненні новых архіўных крыніц.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Гэты твор даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution» («Атрыбуцыя») 4.0 Сусветная.
Бібліяграфічныя спасылкі
Снайдэр, Т. Рэканструкцыя нацый: Польшча, Украіна, Літва, Беларусь, 1569–1999 гг. / Т. Снайдэр ; пер. з англ. ; навук. рэд. Г. Сагановіч. – Мінск : Медысонт, 2010. – 424 с.
Дзяржаўны архіў Расійскай Федэрацыі. – Ф. 579 Мілюкоў П.Н. – Воп. 1. – Спр. 1843.
Проблемы формирования белорусской государственности в ХХ – начале XXI века: избранные труды Н. С. Сташкевича / под науч. ред. А. Н. Данилова, В. С. Кошелева. – Минск : РИВШ, 2012. – 242 с.
Смалянчук, А. Беларускі нацыянальны рух і краёвая ідэя / А. Смалянчук // Białoruskie Zeszyty Historyczne. – Białystok, 2000. – № 14. – С. 105–114.
Смалянчук, А. Ф. Паміж краёвасцю і нацыянальнай ідэяй. Польскі рух на беларускіх і літоўскіх землях. 1864 – люты 1917 г. / А. Ф. Смалянчук. – СПб.: Неўскі прасцяг, 2004. – 406 с.
Смалянчук, А. Краёвасць стасоўна беларускага і літоўскага нацыянальных рухаў на пачатку ХХ ст. / А. Смалянчук // Беларусь і беларусы сярод суседзяў: гістарычныя стэрэатыпы і палітычныя канструкты : матэрыялы міжнар. канф. – Варшава : Oficyna Wydawnicza Uczelni Łazarskiego, 2013. – С. 66–77.
Смалянчук, А. Краёвец Антон Луцкевiч [Электронны рэсурс] / А. Смалянчук.
Хомич, С. Территория и государственные границы Беларуси в XX веке. От незавершенной этнической самоидентификации и внешнеполитического произвола к современному status quo / С. Хомич. – Минск : Экономпресс, 2011. – 416 с.
Шыбека, З. Нарыс гісторыі Беларусі (1795–2002) / З. Шыбека. – Мінск : Энцклапедыкс, 2003. – 490 с.
Гісторыя беларускай дзяржаўнасці ў канцы XVIII – пачатку ХХІ ст. У 2 кн. – Кн. 1 / А. А. Каваленя [і інш.] ; рэдкал.: А. А. Каваленя [і інш.] ; Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі. – Мінск : Бел. навука, 2011. – 584 с.
Василевский (Плохоцкий), Л. Современная Польша и ее политические стремления / Л Василевский. – СПб. : Тип. общ-ва «Общественная польза», 1906. – 220 с.
Wasilewski, L. Kresy wschodnie. Litwa i Białorus – Podliasie i Chelmszczyzna. Galicya wshodnia – Ukraina / L. Wasilewski. – Warszawa–Kraków : Towarzystwo Wydawnicze w Warszawie, 1917. – VII, 109 s.
Wasilewski, L. Dzieje zjazdu paryskiego 1892 roku. Przyczynek do historji polskiego ruchu socjalistycznego / L. Wasilewski. –Warszawa : Wydawnictwo Instytutu Badania Najnowszej Historji Polski, 1934. – 48 s.
Wielhorski, W. Litwa etnograficzna. Przyroda, jako podstawa gospodarcza. Rozwój stosunków narodowościowych / W. Wielhorski. – Wilno : Wydawnictwo Wileńskiego Biura Informacyjnego, 1928. – 218 s.
Wielhorski, W. Litwa wspołczesna / W. Wielhorski. – Warszawa : Wojskowy Instytut Geograficzny, 1938. – 254 s.
Grunberg, K. Polskie koncepcje federalistyczne 1864–1918 / K. Grunberg. – Warszawa : Książka i Wiedza, 1971. – 358 s.
Laniec, S. Białoruś w dobie kryzysu społeczno-polityznego (1900–1914) / S. Laniec. – Olsztyn : Druk : Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Ołsztynie, 1993. – 135 s.
Pajewski, J. Odbudowa Państwa Polskiego. 1914–1918 / J. Pajewski. – Poznań : Wydawnictwo Poznańskie, 2005. – 354 s.
Miknys, R. Wileńscy autonomiści i ich projekty autonomii politycznej Litwy w latach 1904–1905 / R. Miknys // Lithuano-Slavica Poznaniensia Studia Historica. – 2001. – T. VIII. – S. 97–112.
Marozau, S. Знішчэнне Вялікага княства Літоўскага як сацыякультурная траўма / S. Marozau // Per aspera ad astra : Materiały z XVI Ogólnopolskiego Zjazdu Historyków Studentów. – T. XII: Metodologia historii, historiografia i historia gender / Red. A. Swiątek. – Kraków : Uniwersytet Jagiellonski, 2008. – S. 101–113.
Марозаў С. П. Тэорыя сацыякультурнай траўмы П. Штомпка як тэарэтыка-метадалагічная аснова вывучэння ідэй і праектаў адраджэння Вялікага Княства Літоўскага / Шлях у навуку : зб. арт. да 55-годдзя студ. навук.-даслед. гіст.-краязн. гутрка “НіКа” / ГрДУ імя Я. Купалы ; рэдкал.: Н. А. Івашчанка (гал. рэд.) [і інш.]. – Гродна : ГрДУ, 2011. – 281 с. – С. 186–193.
Луцкевіч, А. Рэфэрат Беларускае дэлегацыі на Лязанскай канфэрэнцыі народаў Расеі / А. Луцкевіч // Барацьба за вызваленне / Уклад., навук. рэд., пер., камент. і прадм. А. Сідарэвіча. – Вільня : Ін-т беларусістыкі ; Беласток : Бел. гіс. тав-ва, 2009. – С. 121–124.
Луцкевіч, А. Уваскросшы праект (аб беларуска-ўкраінска-літоўскім саюзе) // А. Луцкевіч. Барацьба за вызваленне / Уклад., навук. рэд., пер., камент. і прадмова А. Сідарэвіча. – Вільня : Ін-т беларусістыкі; Беласток : Бел. гіс. тав-ва, 2009. – С. 318–320.
Kalinowski, W. Kwestja Wschodnia a Białoruś / W. Kalinowski. – Warszawa : Drukarnia Literacka, 1920. – 14 s.
Dmowski, R. Polityka polska i odbudowanie pańswa / R. Dmowski. – Warszawa : Instytut Wydawniczy Pax, 1989. – T. 2. – 346 s.
Kulczycki, L. Państwa centralne, Rosya a Polska / L. Kulczycki. – Kraków : Drukarnia Narodowa, 1916. – 68 s.
Беларускі дзяржаўны архіў-музей літаратуры і мастацтва. – Ф. 3. – Воп. 1. – Спр. 145. Т. Грыб. “Нашы мэты і заданні”. Артыкул без канца. Машынапіс.
Bielskis, J. J. Lithuania. Facts Supporting Her Claim for Reestablishment as an Independent Nation / J. J. Bielskis. – Washington : The Lithuanian National Council. – [Б.г.]. – 48 p.
Lichtensztul, J. The White Ruthenian Problem in Eastern Europe / J. Lichtensztul. – Reprinted from the Quarterly Bulletin of the Polish Institute of Arts and Sciences in America. – 1944. – July. – 28 p.
Sopycki, S. Eastern Poland / S. Sopycki. – London : “Verytas” Foundation Press, 1965. – 35 s.
Кароткі нарыс беларускага пытаньня. – Мінск : Выдавец І. П. Логвінаў, 2009. – 396 с.
Бібліятэка Акадэміі навук Літвы, аддзел рукапісаў. – Ф. 21-276. Пратаколы беларускіх арганізацый. 1916 г. – 36 л.
Дзяржаўны архіў Расійскай Федэрацыі. – Ф. 102 Дэпартамент паліцыі. Агляды. – Воп. 253. – Спр. 120.
Дзяржаўны архіў Расійскай Федэрацыі. – Ф. 102 Дэпартамент паліцыі. Агляды. – Воп. 253. – Спр. 142.
Дзяржаўны архіў Расійскай Федэрацыі. – Ф. 579 Мілюкоў П. Н. – Воп. 1. – Спр. 1842.
Дзяржаўны архіў Расійскай Федэрацыі. – Ф. 586 Плеве В. К. – Воп. 1. – Спр. 194.
Z Rosja czy przeciw Rosji? – Warszawa : Spółka Wydawnicza „Odrodzenie“, 1916 . – 119 s.
Рудовіч, С.С. Вайна, палітыка, штодзённасць вачыма мастака-краёўца (“Дзённік” Фердынанда Рушчыца як крыніца па гісторыі Першай сусветнай вайны) / С.С. Рудовіч // Беларусь у гады Першай сусветнай вайны. Смаргоншчына: трагедыя, гераізм, памяць : матэрыялы міжнар. навук.-практ. канф., Смаргонь, 18–19 мая 2007 г. / навук. рэд. А. М. Літвін, У. В. Ляхоўскі; рэдкал.: М. У. Мясніковіч [і інш.]. – Мінск : Чатыры чвэрці, 2000. – C. 220–242.
Skirmumtowna, K. Stronnictwo Krajowe Litwy i Białejrusi / K. Skirmumtowna // Kurier Litewski. – 1907. – 3 (16) maja. – 18 s. [Асобны адбітак].
Щавлинский, Н. Б. Государственно-политическое и национально-культурное самоопределение Беларуси в годы Первой мировой войны (1914–1918) / Н. Б. Щавлинский. – Минск : ООО «Мэджик Бук», 2009. – 192 с.
Krajewski, Z. Geneza i dzieje wewnętrzne Litwy Środkowej (1920–1922) / Z. Krajewski. – Lublin : Ośrodek Studiów Polonijnych i Społecznych PZKS w Lublinie, 1996. – 172 s.