АПІСАННЕ КЛІМАТЫЧНЫХ З’ЯЎ ДРУГОЙ ПАЛОВЫ XVII – XVIII СТ. У МАГІЛЁЎСКАЙ ХРОНІЦЫ Т.Р. СУРТЫ І ТРУБНІЦКІХ
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Анатацыя
У артыкуле разглядаюцца асаблівасці апісання кліматычных з’яў у Магілёўскай хроніцы Т.Р. Сурты і Трубніцкіх. Хроніка з’яўляецца каштоўнай гістарычнай крыніцай па рэканструкцыі клімату другой паловы XVII – XVIII стст. У ёй згадваюцца перш за ўсё кліматычныя катаклізмы, якія знайшлі сваё адлюстраванне ў запісах пра анамальна халодныя зімы, няўстойлівае надвор’е ў вясеннія і летнія сезоны. У хроніцы вялікая ўвага звяртаецца на факты голаду, павышэння цэн на хлеб і іншыя прадукты харчавання, што было вынікам нізкіх ураджаяў, выкліканых неспрыяльнымі кліматычнымі ўмовамі. Аўтары Магілёўскай хронікі таксама апісалі выпадкі нашэсця саранчы, якія зноў назіраюцца на беларускіх землях з канца XVII ст. і з’яўляюцца выразным індыкатарам сухога і цёплага надвор’я.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Гэты твор даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution» («Атрыбуцыя») 4.0 Сусветная.
Бібліяграфічныя спасылкі
Улащик Н.Н. Введение в изучение белорусско-литовского летописания. – М.: Наука, 1985. – 261 с.
Полное собрание русских летописей. Т. 35. Летописи белорусско-литовские. – М.: Наука, 1980. – 306 с.
Namaczyńska S. Kronika klęsk elementarnych w Polsce i w krajach sąsiednich w latach 1648–1696. 1. Zjawiska meteorologiczne i pomory. – Lwów: Skł. gł. Kasa im. rektora J. Mianowskiego, Instytut Popierania Polskiej Twórczości Naukowej, 1937. – 234 s.
Полное собрание русских летописей. Т. 32. Хроники: Литовская и Жмойтская, и Быховца. Летописи: Баркулабовская, Аверки и Панцырного. – М.: Наука, 1975. – 233 с.
Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящихся в центральном архиве в Витебске, изданные под редакцией архивариуса сего архива Созонова. Вып. 5. – Витебск: Тип. губ. правления, 1874. – 416 с.
Бараш С.И. История неурожаев и погоды в Европе (по XVI в. н. э.). – Л.: Гидрометеоиздат, 1989. – 237 с.
Pfister C., Wanner Н. Climate and society in Europe – the last thousand years. – Bern: Haupt verlag, 2021. – 396 p.
Тарле Е.В. Северная война и шведское нашествие на Россию. – М.: ООО «Издательство АСТ», 2002. – 656 с.
Le Roy Ladurie E. Histoire humaine et comparée du climat: T. 1. Canicules et glaciers XIIIe–XVIIIe siècles. – Paris: Fayard, 2004. – 740 p.
Хроника белорусского города Могилева // Чтения в Императорском Обществе истории и древностей российских при Московском университете. – Кн. 3. – Отд. 1. – М., 1887. – С. 1–142.
Борисенков Е.П., Пасецкий В.М. Летопись необычных явлений природы за 2,5 тысячелетия. – СПб.: Гидрометеоиздат, 2002. – 536 с.