УВЯДЗЕННЕ ВАЕННА-АКРУГОВАЙ СІСТЭМЫ КІРАВАННЯ НА БЕЛАРУСКІХ ЗЕМЛЯХ У ДРУГОЙ ПАЛОВЕ 1850-х – ПАЧАТКУ 1860-х гг.
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Анатацыя
Разглядаецца шырокае кола пытанняў, звязаных з асаблівасцямі падрыхтоўкі і рэалізацыі ваеннай рэформы на беларускіх землях. У артыкуле вызначаны асноўныя напрамкі дзейнасці чыноўнікаў ваеннага ведамства па распрацоўцы варыянтаў удасканалення сістэмы ваеннага кіравання. У працэсе даследавання быў праведзены глыбокі аналіз прычын, якія абумовілі змены ў палітыцы ўрада ў галіне ваеннага кіравання ў рэгіёне. У храналагічнай паслядоўнасці скрозь прызму нарматыўна-прававых актаў паказаны працэсы фарміравання і заканадаўчага афармлення акруговых інстытутаў кіравання ў краі. Вызначаны фактары, якія аказвалі негатыўнае ўздзеянне на фарміраванне акруговай структуры кіравання. Паказаны арганізацыйныя мерапрыемствы ваеннага міністэрства, накіраваныя на паляпшэнне ўстройства Віленскай ваеннай акругі. Адзначаецца, што рэалізацыя мерапрыемстваў па стварэнні ваенна-акруговай сістэмы на беларускіх землях у пачатку 1860-х гг. ажыццяўлялася ў складаным міжнародным і грамадска-палітычным становiшчы, звязаным з наступствамі Крымскай вайны і антыўрадавымі выступленнямі ў заходніх рэгіёнах імперыі. Надзвычайныя абставіны абумовілі рэпрэсіўна-карны характар яго структуры і паўнамоцтваў. Пры гэтым, разам з агульнымі рысамі, у працэсе фарміравання Віленскай ваеннай акругі склаліся мясцовыя асаблівасці, якія адлюстроўвалі ўзровень ваенных пагроз у рэгіёне.
Вынікі і высновы даследавання могуць быць выкарыстаны пры падрыхтоўцы навучальных дапаможнікаў, лекцыйных і спецыяльных курсаў па айчыннай і ваеннай гісторыі для студэнтаў і курсантаў вышэйшых навучальных устаноў Рэспублікі Беларусь.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Гэты твор даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution» («Атрыбуцыя») 4.0 Сусветная.
А. В. ХАВАНСКІ, Гродзенскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Янкі Купалы
канд. гіст. навук
Бібліяграфічныя спасылкі
Столетие Военного министерства, 1802–1902: в 13 т. / гл. ред. Д. А. Скалон. – СПб.: Тип. П.Ф. Пантелеева, 1902–1914. – Т. 1: Исторический очерк развития военного управления в России / сост.: Н.А. Данилов, Н.М. Затворницкий. – 1902. – [6], XII, 680 с.
Столетие военного министерства, 1802–1902 / гл. ред. Д.А. Скалон. – СПб.: Тип. П.Ф. Пантелеева, 1902–1914. – Приложения к историческому очерку развития военного управления в России / сост.: Н.А. Данилов, Н М. Затворницкий. – 1902. – [6], 189 с.
Безугольный А.Ю., Ковалевский Н.Ф., Ковалев В.Е. История военно-окружной системы в России, 1862–1918 – М.: Центр-полиграф, 2012. – 463 с.
Милютин Д.А. Армия для империи. – М.: Родина, 2023. – 224 с.
Воспоминания генерал-фельдмаршала графа Дмитрия Алексеевича Милютина, 1860–1862 / под ред. Л.Г. Захаровой. – M.: «Российский Архив», 1999. – 559 с.
История Европы. Т. 5. От французской революции XVIII века до Первой мировой войны. – М.: Наука, 2000. – 667 с.
Исторический очерк деятельности Военного управления в России в первое двадцатипятилетие благополучного царствования государя императора Александра Николаевича. (1855–1880 гг.): [в 6 т.]. – СПб.: Тип. М. Стасюлевича, 1879–1881. – Т. 1 / сост. Максимовским, Хорошхиным; под рук. Богдановича. – 1879. – XIII, 421, [62] с.
Военные реформы императора Александра II // Вестник Европы. – 1882. – № 1. – С. 3–34.
Об учреждении обер-провиантмейстеров взамен Киевского, Виленского и Радомского провиантских комиссионерств // Полное собрание законов Российской империи. Собрание 2: в 55 т. – СПб., 1860. – Т. 33: 1858. Отделение 1. – С. 489.
Военно-статистическое обозрение Российской империи, издаваемое по высочайшему повелению при 1-м отделении Департамента Генерального штаба: в 17 т. – СПб.: Тип. Департамента Ген. штаба, 1848–1858. – Т. 8, ч. 1: Витебская губерния / сост. Безкорнилович. – 1852. – [6], 267 с.
Военно-статистическое обозрение Российской империи. Издаваемое по высочайшему повелению при 1-м отделении Департамента Генерального штаба: в 17 т. – СПб.: Тип. Департамента Ген. штаба, 1848–1858. – Т. 8, ч. 3: Могилевская губерния / сост. Черницкий. – 1848. – [6], 79, 61 с.
Военно-статистическое обозрение Российской империи, издаваемое по высочайшему повелению при 1-м отделении Департамента Генерального штаба: в 17 т. – СПб.: Тип. Департамента Ген. штаба, 1848–1858. – Т. 9, ч. 4: Минская губерния / сост. Стренг. – 1848. – [6], 60 с.
Военно-статистическое обозрение Российской империи, издаваемое по высочайшему повелению при 1-м отделении Департамента Генерального штаба: в 17 т. – СПб.: Тип. Департамента Ген. штаба, 1848–1858. – Т. 9, ч. 3: Гродненская губерния / сост. Калмберг. – 1849. – [6], 142 с.
Записка о последствиях предполагаемого повсеместного учреждения временных генерал-губернаторов // Русская старина. – 1882. – № 7. – С. 641–652.
Свод замечаний по проекту устройства военного управления по округам, составленный в Военном министерстве. – СПб.: Тип. И. Маркова и Ко, 1862. – 433.
О главном управлении войсками, входящими ныне в состав 1-й армии // Полное собрание законов Российской империи. Собрание 2: в 55 т. – СПб., 1865. – Т. 37: 1862. Отделение 1. – С. 660–669.