ВЫКАРЫСТАННЕ МЕТАДАЎ ПРЫРОДАЗНАЎЧЫХ НАВУК ДЛЯ ВЫВУЧЭННЯ ПРАДУКЦЫІ СЯРЭДНЯВЕЧНЫХ МЕТАЛААПРАЦОЎЧЫХ РАМЁСТВАЎ НА ТЭРЫТОРЫІ БЕЛАРУСІ (ГІСТАРЫЯГРАФІЧНЫ НАРЫС)
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Анатацыя
Разглядаецца гісторыя выкарыстання ў беларускай археалогіі метадаў прыродазнаўчых навук для вывучэння прадукцыі металаапрацоўчых рамёстваў сярэднявечнага перыяду. Адзначаецца, што даследаванне вырабаў з чорных і каляровых металаў сярэднявечнага перыяду метадамі прыродазнаўчых навук у беларускай гістарыяграфічнай традыцыі не мела сістэматычнага характару, а таксама вылучаюцца тры этапы ў гістарыяграфіі праблемы: 1) 60-ыя – першая палова 70-х гг. ХХ ст.; 2) канец 70-х – 80-х гг. ХХ ст.; 3) 2000-ыя – 10-ыя гг.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Гэты твор даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution» («Атрыбуцыя») 4.0 Сусветная.
Бібліяграфічныя спасылкі
Коновалов, А.А. Цветной металл (медь и сплавы) в изделиях Новгорода X–XV вв. / А.А. Коновалов // Цветные и драгоценные металлы и их сплавы на территории Восточной Европы в эпоху средневековья. – М. : Издательская фирма “Восточная литература РАН”, 2008. – С. 7–106.
Ениосова, Н.В. Химический состав ювелирного сырья эпохи средневековья и пути его поступления на территорию Древней Руси / Н.В. Ениосова, Р.А. Митоян, Т.Г. Сарачева // Цветные и драгоценные металлы и их сплавы на территории Восточной Европы в эпоху средневековья. – М. : Издательская фирма “Восточная литература РАН”, 2008. – С. 107–188.
Рындина, Н.В. Естественнонаучные методы изучения древних металлических изделий в лабораториях кафедры археологии МГУ: достижения и перспективы / Н.В. Рындина, Н.В. Ениосова, В.К. Сингх // Исторические исследования. Журнал исторического факультета МГУ. – 2016. – № 3. – С. 292–315.
Равич, И.Г. Металлографический анализ археологических находок из цветного металла / И.Г. Равич // Исторические, философские, политические и юридические науки, культурология и искусствоведение. Вопросы теории и практики. – Тамбов : Грамота, 2017. – № 12 (86) : в 5 ч. – Ч. 1. – С. 157–163.
Колчин, Б.А. Черная металлургия и металлообработка в Древней Руси (домонгольский период) / Б.А. Колчин // Материалы и исследования по археологии СССР. – М. : Наука, 1953. – № 32 : Труды новгород. археолог. экспедиции. – С. 5–258.
Наумов, Д.В. Химическое и структурное исследование некоторых предметов из Полоцка XII–XIII стст. / Д.В. Наумов // Белорусские древности. Доклады к конференции по археологии Белоруссии (январь-февраль 1968 г.). – Минск : Институт истории АН БССР, 1968. – С. 298–306.
Наумов, Д.В. Цветной металл древнего Волковыска / Д.В. Наумов // Тезисы докладов к конференции по археологии Белоруссии (февраль 1970 г.). – Минск : Институт истории АН БССР, 1969. – С. 172–173.
Вознесенская, Г.А. Металлографическое изучение кузнечных изделий древнего Волковыска / Л.С. Хомутова, Г.А. Вознесенская // Беларускія старажытнасці. – Мінск, 1972. – С. 177–185.
Загорульский, Э.М. Возникновение Минска / Э. М. Загорульский. – Минск : Изд-во БГУ, 1982. – 358 с.
Гурин, М.Ф. Древнее железо Белорусского Поднепровья (І тысячелетие н. э.) / М. Ф. Гурин. – Минск : Наука и техника, 1982. – 124 с.
Гурин, М .Ф. Ж елезные и зделия и з р аскопок г ородища М асковичи / М . Ф . Г урин, Л . В . Д учиц / / Г історыя і археалогія гарадзішча Маскавічы : зборнік навуковых артыкулаў у гонар Людмілы Уладзіміраўны Дучыц / Інстытут беларускай гісторыі і культуры (Рыга), Таварыства аматараў беларускай гісторыі імя В. Ластоўскага. – Рыга, 2013. – С. 103–110.
Гурин, М.Ф. Использование микрозонда при исследовании изделий, сваренных из железа и стали / М.Ф. Гурин // Человек и природа в древности и средневековье. – М. : Наука, 1985. – С. 155–159.
Гурин, М.Ф. Исследование древних железных изделий на микрозонде / М.Ф. Гурин // Советская археология. – 1977. – № 2. – С. 287–289.
Гурин, М.Ф. Исследование трёхполосных ножей Х–ХI вв. на микрозонде / М.Ф. Гурин // Древнерусское государство и славяне. – Минск : Наука и техника, 1983. – С. 90–92.
Гурин, М.Ф. Кузнечное ремесло в средневековых городах Белоруссии / М.Ф. Гурин // Труды V Международного конгресса археологов-славистов. Т. 4 : Секция 1. Древние славяне / редкол.: В. Д. Баран (отв. ред.) [и др.]. – Киев : Наукова думка, 1988. – С. 60–66.
Гурин, М.Ф. Кузнечное ремесло Полоцкой земли IX–XIII вв. / М.Ф. Гурин. – Минска : Наука и техника, 1987. – 149 с.
Гурин, М.Ф. Проблемы сыродутной металлургии железа в свете новых химико-технологических исследований / М.Ф. Гурин // Методы естественных наук в археологии : сб. ст. / Моск. о-во испытателей природы, Комис. по применению методов естеств. наук в археологии / отв. ред. А.К. Станюкович. – М. : Наука, 1987. – С. 130–137.
Гурин, М.Ф. Производство и обработка железа в Белоруссии (V в. до н. э.-XVIII в.) : автореф. дис. … д-ра ист. наук / АН БССР, Ин-т истории. – Минск, 1990. – 43 с.
Гурин, М.Ф. Производство черных металлов в Белоруссии в позднефеодальный период / М.Ф. Гурин // Из истории науки и техники Белоруссии : тез. докл. конф., Минск, 26 –27 мая / ред. М. О. Бич [и др.]. – Минск : Ин-т истории ЦНБ, 1988. – С. 168–170.
Гурын, М.Ф. Да гісторыі старажытнай металургіі жалеза ў Белаурсі / М.Ф. Гурын / / В есці А Н Б ССР. С ер. грамадскіх навук. – 1977. – № 2. – С. 108–114.
Гурын, М.Ф. Жалезныя вырабы XIV–XVII стст. / М.Ф. Гурын / / Весці АН БССР. Сер. грамадскіх навук. – 1981. – № 5. – С. 97–104.
Гурын, М.Ф. Кавальская тэхналогія на тэрыторыі Белаурсі ў XIV-XVIII стст. / М.Ф. Гурын // Весці АН БССР. Сер. грамадскіх навук. – 1988. – № 5. – С. 69–77.
Гурын, М.Ф. Металлаграфічнае даследаванне жалезных прадметаў з гарадзішча каля в. Горы Горацкага раёна // Весці АН БССР. Сер. грамадскіх навук. – 1985. – № 5. – С. 61–68.
Гурын, М.Ф. Металлаграфічнае даследаванне жалезных прадметаў з селішча Чэрнічы Жыткавіцкага раёна // Весці АН БССР. Сер. грамадскіх навук. – 1986. – № 6. – С. 66–75.
Гуревич, Ф.Д. Древний Новогрудок : Посад-окольный город / Ф. Д. Гуревич. – Л. : Наука : Ленингр. отд-ние, 1981. – 159 с.
Бубенько, Т.С. Средневековый Витебск : Посад – Нижний замок (X – первая половина XIV в.) / Т.С. Бубенько. – Витебск : ВГУ им. П.М. Машерова, 2004. – 276 с.
Мagalinsky, I. A comprehensive study of the non-ferrous metals artifacts from the Zapolotski posad of ancient Polotsk / E. Shabunya-Klyachkovskaya, M. Belkov, V. Kiris // European Symposium on Atomic Spectrometry (ESAS-2016) : book of abstract, 31 March – 2 April 2016. – Eger, 2016. – Р. 93.
Магалинский, И.В. Предварительные результаты исследования химического состава изделий из цветных металлов X–XVII вв. из Полоцка / И.В. Магалинский, С.Н. Райков, М.В. Бельков // Полоцк в истории и культуре Европы : матэрыялы Міжнар. навук. канф., Полацк, 22–23 мая 2012 г. / Нац. акад. Навук Беларусі, Ін-т гісторыі, Полацкі дзярж. ун-т ; рэдкал: А.А. Каваленя [і інш.] ; навук. рэд., уклад. В.М. Ляўко. – Мінск : Беларус. навука, 2012. – С. 392–399.
Магалинский, И.В. Применение данных лазерного спектрального анализа химического состава цветных металлов при изучении ювелирного ремесла Полоцка X–XVII / И.В. Магалинский, С.Н. Райков // Доклады НАН Беларуси. – Минск : Беларуская навука, 2014. – Т. 58, № 2. – С. 119–122.
Магалінскі, І.У. Вынікі даследавання хімічнага складу вырабаў з каляровых металаў з ювелірнай майстэрні ХІІ ст. на тэрыторыі Запалоцкага пасада Полацка / І.У. Магалінскі, М.В. Бялькоў, А.У. Шабуня-Клячкоўская і інш. // Беларускае Падзвінне: вопыт, методыка і вынікі палявых і міждысцыплінарных даследаванняў : зб. навук. арт. ІІІ міжнар. навук.-практ. канф., Полацк, 14–15 крас. 2016 г. : у 2 ч. / Полацкі дзярж. ун-т ; пад агул. рэд.: Д. У. Дука, У. А. Лобача, А. І. Корсак. – Наваполацк, 2016. – Ч. 1. – С. 98–100.
Магалінскі, І.У. Сыравінны метал, нарыхтоўкі і адыходы вытворчасці Полацкіх ювеліраў X–XVII стст. / І.У. Магалінскі // Віцебскія старажытнасці: матэрыялы навуковай канферэнцыі. – Мінск: Нацыянальная бібліятэка Беларусі, 2013. – С. 26–30.
Магалінскі, І.У. Хімічны склад вырабаў з каляровых металаў Х–ХVII стст. з тэрыторыі Полацка (суадносіны металургічных і тыпалагічных груп) / І.У. Магалінскі // Гісторыя і археалогія Полацка і Полацкай зямлі: матэрыялы VI Міжнар. навук. канф., 1–3 ліст. 2013 г. : у 2 частках. – Полацк, 2013. – Ч. 1. – С. 243–251.
Бельков, М.В. Козьянковский клад арабских куфических дирхамов IX–X веков из музейного собрания Национального Полоцкого историко-культурного музея-заповедника / М.В. Бельков, С.Н. Райков. – Полоцк : НПІКМЗ, 2011. – 40 с.