СУАДНОСІНЫ ПАМІЖ ТЫПАМІ СПЛАВАЎ І ТЭХНАЛАГІЧНЫМІ СХЕМАМІ ВЫТВОРЧАСЦІ ВЫРАБАЎ З КАЛЯРОВЫХ МЕТАЛАЎ X–XVIII СТСТ. З ТЭРЫТОРЫІ ПАЎНОЧНАЙ І ЦЭНТРАЛЬНАЙ БЕЛАРУСІ
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
Анатацыя
У артыкуле прадстаўлены вынікі даследавання суадносін паміж тыпамі сплаваў і тэхналагічнымі схемамі вытворчасці вырабаў з каляровых металаў Х–XVIII стст. з тэрыторыі Паўночнай і Цэнтральнай Беларусі. Аўтарам устаноўлена, што для ліцця з мінімальнымі фінальнымі дапрацоўкамі старажытнымі ювелірамі пераважна выкарыстоўваліся сплавы, якія адрозніваюцца высокай ступенню вадкацякучасці і шчыльнасцю адлівак (алавяная латунь, алавяная бронза, алавяна-свінцовая бронза, алавяна-свінцовыя сплавы і нелегіраваныя легка-плаўкія металы). Адзначана, што неабходнасць апрацоўкі нарыхтовак ціскам з прамежкавымі адпаламі абумовіла пераважнае выкарыстанне для гэтых мэт двухкампанентных латуней, свінцовых латуней і свінцовых бронз. Выяўлена таксама, што для часткі вырабаў са складаных шматкампанентных сплаваў утрыманне легіруючых кампанентаў часта карэлюецца з тэхналагічнымі схемамі прадметаў, якія з іх зроблены.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Гэты твор даступны па ліцэнзіі Creative Commons «Attribution» («Атрыбуцыя») 4.0 Сусветная.
І. У. МАГАЛІНСКІ, Полацкі дзяржаўны ўніверсітэт імя Еўфрасінні Полацкай
канд. гіст. навук, дац.
Бібліяграфічныя спасылкі
Магалинский И.В., Штемпель О.П. Применение металлографии для изучения технологии ювелирного производства Х–XVIII вв. (по материалам отдельных находок из археологических памятников Северной и Центральной Беларуси) // Вестник Полоцкого государственного университета. Сер. A, Гуман. науки. – 2020. – № 9. – C. 111–115.
Магалінскі І.У. Метады даследавання хімічнага складу вырабаў з каляровых металаў Х–XVIII стст. з тэрыторыі Паўночнай і Цэнтральнай Беларусі // Вестник Полоцкого государственного университета. Сер. А, Гуман. науки. – 2024. – № 1(69). – С. 2-5. – DOI: https://doi.org/10.52928/2070-1608-2024-69-1-2-5 .
Магалінскі І.У. Тэхналогія вытворчасці вырабаў з каляровых металаў ХIV–XVIII стст. з тэрыторыі Паўночнай і Цэнтральнай Беларусі // Вестник Полоцкого государственного университета. Сер. А, Гуман. науки. – 2023. – № 2(67). – С. 26–29. – DOI: https://doi.org/10.52928/2070-1608-2023-67-2-26-29.
Магалинский И.В. Новые данные по химическому составу изделий из цветных металлов Х–ХVIII вв. с территории Северной и Центральной Беларуси // Доклады НАН Беларуси. – Т. 65. № 2. – Минск: Белар. навука, 2021. – С. 241–246.
Цветные металлы и сплавы: учеб. пособие / Т.В. Мальцева, Н.Н. Озерец, А.В. Левина, Е.А. Ишина. – Екатеринбург: Изд‐во Урал. ун‐та, 2019. – 176 с.
Гуляев А.П. Металловедение. – М.: Металлургия, 1986. – 544 с.
Равич И.Г. Эталоны микроструктур оловянной бронзы // Художественное наследие. – 1983. – № 8(38). – С. 136–143.
Урвачев В.П., Кочетков В.В., Горина Н.Б. Ювелирное и художественное литье по выплавляемым моделям сплавов меди. – Челябинск: Металлургия, 1991. – 168 с.
Рэкамендаваныя артыкулы аўтара (аўтараў)
- І. У. МАГАЛІНСКІ, ХІМІЧНЫ СКЛАД ВЫРАБАЎ З КАЛЯРОВЫХ МЕТАЛАЎ Х – ХІІІ стст. З ТЭРЫТОРЫІ ПАЎНОЧНАЙ І ЦЭНТРАЛЬНАЙ БЕЛАРУСІ, Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 1 (2022)
- І. У. МАГАЛІНСКІ, ХІМІЧНЫ СКЛАД СЫРАВІННАГА МЕТАЛУ ДЛЯ ЮВЕЛІРНАЙ ВЫТВОРЧАСЦІ X – XVIII стст. З ТЭРЫТОРЫІ ПАЎНОЧНАЙ І ЦЭНТРАЛЬНАЙ БЕЛАРУСІ, Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 1 (2023)
- І. У. МАГАЛІНСКІ, МЕТАДЫ ДАСЛЕДАВАННЯ ХІМІЧНАГА СКЛАДУ ВЫРАБАЎ З КАЛЯРОВЫХ МЕТАЛАЎ Х–XVIII СТСТ. З ТЭРЫТОРЫІ ПАЎНОЧНАЙ І ЦЭНТРАЛЬНАЙ БЕЛАРУСІ, Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 1 (2024)
- А. Л. КОЦ, І. У. МАГАЛІНСКІ, П. М. КЕНЬКО, СЛЯДЫ РАЗБУРЭННЯ МУРАВАНЫХ БУДЫНКАЎ ХІ–ХІІІ стст. НА ВЕРХНІМ ЗАМКУ СТАРАЖЫТНАГА ПОЛАЦКА, Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 2 (2023)
- І. У. МАГАЛІНСКІ, В. А. ЕМЕЛЬЯНЧЫК, А. Л. КОЦ, П. М. КЕНЬКО, ПАПЯРЭДНІЯ ВЫНІКІ ДАСЛЕДАВАННЯ МОГІЛЬНІКА ХІ-ХІІІ стст. НА ТЭРЫТОРЫІ ВЕРХНЯГА ЗАМКА ПОЛАЦКА, Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 2 (2023)
- І. У. МАГАЛІНСКІ, ЭЛЕМЕНТНЫ СКЛАД ПРАДМЕТАЎ ХРЫСЦІЯНСКАГА КУЛЬТУ З КАЛЯРОВЫХ МЕТАЛАЎ Х – ХVIII стст. З ТЭРЫТОРЫІ ПАЎНОЧНАЙ І ЦЭНТРАЛЬНАЙ БЕЛАРУСІ, Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 9 (2022)
- І. У. МАГАЛІНСКІ, ХІМІЧНЫ СКЛАД ВЫРАБАЎ З КАЛЯРОВЫХ МЕТАЛАЎ XIV – XVIII стст. З ТЭРЫТОРЫІ ПАЎНОЧНАЙ І ЦЭНТРАЛЬНАЙ БЕЛАРУСІ, Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 1 (2021)
- І. У. МАГАЛІНСКІ, ВЫКАРЫСТАННЕ МЕТАДАЎ ПРЫРОДАЗНАЎЧЫХ НАВУК ДЛЯ ВЫВУЧЭННЯ ПРАДУКЦЫІ СЯРЭДНЯВЕЧНЫХ МЕТАЛААПРАЦОЎЧЫХ РАМЁСТВАЎ НА ТЭРЫТОРЫІ БЕЛАРУСІ (ГІСТАРЫЯГРАФІЧНЫ НАРЫС), Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 9 (2018)
- І. У. МАГАЛІНСКІ, ТЭХНАЛОГІЯ ВЫТВОРЧАСЦІ ВЫРАБАЎ З КАЛЯРОВЫХ МЕТАЛАЎ ХIV–XVIII стст. З ТЭРЫТОРЫІ ПАЎНОЧНАЙ І ЦЭНТРАЛЬНАЙ БЕЛАРУСІ, Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 2 (2023)
- І. У. МАГАЛІНСКІ, ХІМІЧНЫ СКЛАД РЭШТКАЎ МЕТАЛІЧНАЙ СЫРАВІНЫ НА СЦЕНКАХ ЛІЦЕЙНЫХ ФОРМ І ТЫГЛЯЎ ЯК КРЫНІЦА ПА ГІСТОРЫІ ЮВЕЛІРНАЙ ВЫТВОРЧАСЦІ НА ТЭРЫТОРЫІ ПАЎНОЧНАЙ І ЦЭНТРАЛЬНАЙ БЕЛАРУСІ Ў Х–XVIII СТСТ., Веснік Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта. Серыя А. Гуманітарныя навукі: № 3 (2024)