ЛАЗНЯ Ў ТРАДЫЦЫЙНАЙ КАРЦІНЕ СВЕТУ БЕЛАРУСАЎ ПАДЗВІННЯ

Д. В. ЖУКАЎ

Авторы

Д. В. ЖУКАЎ Полоцкий государственный университет

Ключевые слова:

лазня, нячыстая сіла, падзел прасторы, небяспечнае месца, іншасвет

Аннотация

Лазня ў міфалагічных павер'ях беларусаў з’яўляецца локусам з выразным межавым статусам і звязана з дзейнасцю нячыстай сілы. Яна размешчана на “мяжы” сялібы паміж “сваім” і “чужым” светам і фігуруе як месца жыхарства адмысловага міфалагічнага персанажа – Лазніка, які і выступае яе “гаспадаром”. Лазня з’яўляецца месцам кантакту з іншасветам і таму найбольш эфектыўнай прасторай для чарадзейства, магіі, варажбы. У традыцыйнай карціне свету амбівалентны статус лазні ў памінальныя дні суадносіцца з душамі памерлых продкаў, але з другога боку, яна можа быць звязана з нячыстай сілай.

Библиографические ссылки

Коваль У. І. Народныя ўяўленні, павер'і і прыкметы: Даведнік па ўсходнеславянскай міфалогіі / У. І. Коваль – Гомель: Беларускае Агенцтва навукова–тэхнічнай і дзелавой інфармацыі, 1995. – 180 с.

Легенды і паданні / [Склад. М. Я. Грынблат i А. I. Гурскі; Рэд. тома А. С. Фядосік]. – Мн.: Навука i тэхніка, 1983. – 544 с.

Лобач, У. Міталёгія прасторы ў творах Яна Баршчэўскага / У. Лобач // Сонца тваё не закоціцца, і месяц твой не схаваецца : зборнік артыкулаў па беларусістыцы і багаслоўі ў гонар 80–годдзя з дня нараджэння і 50–годдзя святарства айца Аляксандра Надсана / укл. І. Дубянецкая; пад рэд. І. Дубянецкай [і інш.]. – Мінск: Тэхналогія, 2009. – С. 294–308

Никифоровский Н.Я. Нечистики, свод простонародных в Витебской Белоруссии сказаний о нечистой силе / Н.Я. Никифоровский. – Витебск: Паньков, 1995. – 85 с.

Полацкі этнаграфічны зборнік / уклад., прадм. і паказ. У. А. Лобача.– Вып. 2: Народная проза беларусаў Падзвіння. У 2 ч. Ч. 1. – Наваполацк: ПДУ, 2011. – 292 с.

Полацкі этнаграфічны зборнік / уклад., прадм. і паказ. У. А. Лобача. Вып. 2: Народная проза беларусаў Падзвіння. У 2 ч. Ч. 2. – Наваполацк ПДУ, 2011. – 368 с.

Романов Е. Р. Белорусский сборник. Вып. 8: Быт белоруса / Е.Р. Романов. – Вильна: Типография А.Г, Сыркина, 1912. – 600 с.