ЧАРАДЗЕЙСКІЯ ПРАКТЫКІ Ў РАМКАХ БЕЛАРУСКАГА ТРАДЫЦЫЙНАГА ВЯСЕЛЛЯ

І. Г. БОНДАР

Авторы

І. Г. БОНДАР Полоцкий государственный университет

Ключевые слова:

чараўніцтва, чарадзейскія практыкі, вяселле, сурокі, доля маладых, расліны

Аннотация

Вяселле як рытуал пераходнага тыпу мае значэнне сімвалічнай мяжы і яе перасячэння як у прасторавым, так і сацыяльным плане. У этнаграфічных апісаннях беларускага традыцыйнага вяселля даволі часта можна сустрэць звесткі пра выпадкі шкоднаснага магічнага ўздзеяння на маладых і іншых удзельнікаў вясельнага абраду. Чарадзейства, у народнай традыцыі, абагульненае найменне ўсіх выпадкаў магіі, якія маюць шкоднасны ўплыў на навакольны свет. Яно закранала ўсе сферы жыццядзейнасці чалавека, у тым ліку і вяселле. Магічныя практыкі ў рамках вяселля маглі мець як шкаданосны, так і апатрапейны характар.

Библиографические ссылки

Баршчэўскі, Я. Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях / Я. Баршчэўкі. – Мінск: Мастацкая літаратура, 2005. – 214 с.

Васілевіч, У. Цыбуля / У. Васілевіч // Беларуская міфалогія : Энцыклапедычны слоўнік. - Мінск: Беларусь, 2004. – с. 545.

Жыцця адвечны лад: Беларускія народныя прыкметы і павер'і. Кн. 2 / Укл., прадм. і пер. У. Васілевіча. – Мінск: Маст. літ., 1998. – 607 с.

Зямная дарога ў вырай. Беларускія народныя прыкметы і павер'і. Кн. 3 – Мінск : Беларусь, 2010. – 717 с.

Лобач, У. А. Вобраз чараўніка ў традыцыйнай карціне свету беларусаў Падзвіння ХХ – пач. ХХІ ст. (па матэрыялах этнаграфічных экспедыцый ПДУ) / У. А. Лобач // Беларускае Падзвінне: вопыт, методыка і вынікі палявых і міждысцыплінарных даследаванняў. - Полацк, 2014. - Ч. 2. - С. 213–219.

Лобач, У. А. Эрас у беларускай традыцыйнай культуры / У.А. Лобач // Studiamythologicaslavika. 2003. - с. 205 – 248.

Малоха, М. Мак / М. Малоха // Беларуская міфалогія: Энцыклапедычны слоўнік. - Мінск: Беларусь, 2004. – с. 300.

Мішына, В. І. Традыцыйная сямейная абраднасць беларусаў: гісторыка-культуралагічны аспект: вучэбна-метадычны комплекс: вучэб.-метад. комплекс для студ. спец. 1-21 03 01 “Гісторыя” / В. І. Мішына. – Наваполацк: ПДУ, 2007. – с. 220.

Мішына, В.І. Шкоданосная магія ў традыцыйным вясельным абрадзе беларусаў Падзвіння: светапоглядныя асновы і механізмы дзеяння (др. Пал. Хіх – перш. Пал. Хх стст.) / В. І. Мішына, П. І. Мішін // Беларускае Падзвінне: вопыт, методыка і вынікі палявых і міждысцыплінарных даследаванняў. - Полацк, 2011. - Ч. 2. - С. 189-193.

Полацкі этнаграфічны зборнік/ склад. У. А. Лобач, У. С.Філіпенка. – Вып. 1: Народная медыцына беларусаў Падзвіння : у 2 ч. – Ч. 2. - Наваполацк : ПДУ, 2006. – 332 с.

Полацкі этнаграфічны зборнік / уклад., прадм. і паказ. У. А. Лобача. – Вып. 2: Народная проза беларусаў Падзвіння : у 2 ч. – Ч. 2. – Наваполацк : ПДУ, 2011. – 368 с.